Nazariy savollar. Bir qancha jinoyat sodir etish va uning ahamiyatini muhokama eting

Ijtimoiy xavfi katta bo’lmagan:
Qasddan ….3 yilgacha
Ehtiyotsizlikdan 3-5 yilgacha.
Uncha og’ir bo’lmagan:
Qasddan 3-5 yilgacha
Ehtiyosizlikdan 5yildan …..
Og’ir jinoyatlar
Faqat qasddan 5-10 yil
O’ta og’ir jinoyatlar
Faqat qasddan 10 yildan….. yoki umrbod ozodlikdan mahrum qilish.
Bundan kelib chiqadiki yuqoridagi kazusmizdagi holatda JK ning 102-moddasining 1-qismi sodir bo’lmoqda.
102-modda. Ehtiyotsizlik orqasida odam o‘ldirish
Ehtiyotsizlik orqasida odam o‘ldirish —
ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki bir yildan uch yilgacha ozodlikni cheklash yoxud uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Bu ijtimoiy xavfi katta bo’lmagan jinoyatga kiradi, asos JK ning 15-moddasi.
3-masala. Moddiy tarkibli jinoyatlarda zaruriy belgi ijtimoiy xavfli qilmish, oqibat, qilmish va oqibat o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish. Formal va kesik tarkibli jinoyatlarda faqatgina qilmish zaruriy belgi sanaladi. Qilmish va uning natijasida yuz beradigan oqibat sababiy bog‘lanish vositasida o‘zaro bog‘lanadi. Sababiy bog‘lanish to‘g‘ri va bevosita bo‘lishi mumkin. Sababiy bog‘lanish, mohiyatiga ko‘ra bir hodisaning boshqa bir hodisaga olib kelish zaruriyatini o‘rganadi. Mazkur zaruriyat oqibat sababining ajralmas qismidir. Aynan ikki hodisa o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish biri boshqasini taqozo qilgan hodisalar uchun xosdir. Sababiy bog‘lanish vaqt mezonidagi jarayon bo‘lib, undagi asosiy shart qilmishning oqibatdan oldin yuz berganligidir.
Yuqoridagi holatda jinoiy qilmish bilan oqibat o’rtasida sababiy bog’lanish bor, chunki S ning ehtiyotsizligi natijasida X ning o’limi kelib chiqmoqda. Agar shifkorning aybi bilan vafot etganda sababiy bog’lanish bo’lmas edi.
4-masala. S. ismli shaxsning harakatlarida qilmishning jinoiyligini istisno etuvchi holatlar masalasiga yuzlanamiz. Bu JK ning 35-moddasida ko’rsatib o’tilgan.
35-modda. Qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlar tushunchasi
Qilmishda ushbu Kodeksda nazarda tutilgan alomatlar rasmiy jihatdan mavjud bo‘lsa-da, lekin u ijtimoiy xavfli, g‘ayriqonuniy yoki aybli bo‘lmasa, qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlar deb topiladi.
Quyidagi holatlar, ya’ni kam ahamiyatli qilmishlar; zaruriy mudofaa; oxirgi zarurat; ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlash chog‘ida zarar yetkazish; buyruqni yoki boshqacha tarzdagi vazifani bajarish; kasb yoki xo‘jalik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan asosli tavakkalchilik; jismoniy yoki ruhiy majburlash yoxud qo‘rqitish natijasida qilmish sodir etish jinoyatni istisno qiluvchi holatlar deb topiladi.
Bundan kelib chiqib yuqoridagi S ning sodir etayotgan qilmishida istisno etuvchi holatlar mavjud emasligini ko’rishimiz mumkin.