|
Atmosfera havosining ifloslanishi va uni oldini olish.
Ekologik muammolarni baholsh asosiy ko`rsatgich sifatida atmosfera havosini, suv va suv
avzalarini ifloslanish darajasi, zararli moddalarni ruxsat etilgan me’yordan ortib ketishi, tuproq
erroziyasi sho`rlanishi, yaylovlrni qashshoqlanishi kabilar inobatga olinadi. O`zbekiston
Prezidenti I. A. Karimovning ”O`bekiston XXI asr bo`sag`asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik
shartlari va taraqqiyot kafolatlari” asarida qayd etilganidek, ”Ekologiya hozirgi zamoning keng
miqyosdagi keskin ijtimoiy muamolaridan biridir. Uni hal etish barcha hollarning manfaatlariga
mos bo`lib, sivilizatsyaning hozirgi kuni va kelajagi ko`p jihatdan ana shu muamoning hal
qilinishiga bog`liqdir”. Bugungi kunda sanoat rivojlanib borayotgan Navoiy viloyatida ham o`z
echimini topishi zarur bo`lgan bir qator ekologik muammolar vujudga kelgan: Viloyatda
floslanishi yuqori darajadaligi kuzatilmoqda. Ishlab chiqarish texnologik
jarayonida yiliga 637,6 ming tonna zaharli moddalar hosil bo`lib, shundan 97,2 % ushlab
qolinadi va atmosferaga tashlanadigan zararli moddalar miqdori 51,7 ming tonnani tashkil etadi
Tozalash uskunalarining ishlash samaradorligi 92,9 %, bu ko`rsatgich o`tgan yillarga nisbatan
Atmosferaga chiqariladigan zararli moddalarning asosiy qismi ( 94 % ) yirik sanoat
korxonalariga to`g`ri keladi. Navoiy shahri Respublikamizda atmosfera havosi eng ifloslangan
shaharlardan biridir. Aholisi 200 mingga yaqin bo`lgan Navoiy shahrida havoni ifloslantiruvchi
Stability
2181-2608
www.sciencebox.uz/
337
ng tabiatga bo‘lgan salbiy ta’sirini kuchaytirib
yubordi. Shuning uchun sog`lom tabiat muhitini saqlab qolish, tabiat boyliklaridan oqilona
foydalanish tadbirlarini ishlab chiqish hamda hayotga tadbiq etish bugunni kunning dolzarb
qolmoqda. Navoiy viloyatida ham tabiatni muhofaza qilish, inson
bilan tabiat o‘rtasidagi muvozanatni saqlash, aholi o‘rtasida ekologik madaniyatni shakllantirish,
avaylash tushunchalarini singdirish va takomillashtirish
dolzarb bo‘lib qolmoqda. Geoekologik xavfsizlik insonlarning buguni va ertasi uchun eng
muhim muammoga aylanib qoldi. Bu muammo mamlakatning yoki dunyoning barcha joylarida
bo‘lib, ularda geoekologik muhitning o‘zgarish darajasi turlichadir, ayniqsa hozirgi kunda tez
rivojlanib borayotgan urbanizatsiya jarayoni shaharlarning asosiy aglomeratsiyalari eng ko‘p
ifloslanish joylariga aylanib bormoqda. Buni Navoiy shahri misolida ko‘rishimiz mumkin.
rof-muhit bo‘lib, u tirik
muhit asosan ikki manba; tabiiy
antropogen manbalar ifloslantiradi. Viloyat ekologik
ish, tog` jinslarining yemirilishi va boshqa tabiiy
omillar natijasida ifloslansa; antropogen ifloslovchi manbalarga asosan sanoat korxonalari,
avtomobil, havo, temir yo‘l transporti chiqindilari shuningdek, turli yoqilg`ilarni ishlatilishi
l bo‘ladigan zararli moddalarni ko‘rsatish mumkin. Hozirgi kunda shaharda
atmosfera havosini turli ifloslanishlardan muhofaza qilish, havo tarkibidagi zararli moddalar
miqdorini kamaytirish, hech bo‘lmaganda hozirgi holatda saqlab qolish chora tadbirlarini olib
borish lozim. Havoning ifloslanishi ayniqsa geoekologik sharoitlarning nihoyatda --
yomonlashuviga olib keladi. Ifloslangan atmosfera havosining atrof muhitga, o‘simliklarga,
insonning sog`ligiga va turmush tarziga salbiy ta’siri juda kattadir. Tadqiqotlar natijalari shuni
ko‘satadiki, atmosfera havosi ifloslangan hududlarda kasalliklarning ko‘p bo‘lishi kuzatiladi.
ovqat sanoati rivojlangan shahar hisoblanib, 2010-
n qo‘shma korxonalar bo‘lib, ularning deyarli asosiy
Ekologik muammolarni baholsh asosiy ko`rsatgich sifatida atmosfera havosini, suv va suv
avzalarini ifloslanish darajasi, zararli moddalarni ruxsat etilgan me’yordan ortib ketishi, tuproq
erroziyasi sho`rlanishi, yaylovlrni qashshoqlanishi kabilar inobatga olinadi. O`zbekiston
sizlikka tahdid, barqarorlik
shartlari va taraqqiyot kafolatlari” asarida qayd etilganidek, ”Ekologiya hozirgi zamoning keng
miqyosdagi keskin ijtimoiy muamolaridan biridir. Uni hal etish barcha hollarning manfaatlariga
kuni va kelajagi ko`p jihatdan ana shu muamoning hal
qilinishiga bog`liqdir”. Bugungi kunda sanoat rivojlanib borayotgan Navoiy viloyatida ham o`z
echimini topishi zarur bo`lgan bir qator ekologik muammolar vujudga kelgan: Viloyatda
floslanishi yuqori darajadaligi kuzatilmoqda. Ishlab chiqarish texnologik
jarayonida yiliga 637,6 ming tonna zaharli moddalar hosil bo`lib, shundan 97,2 % ushlab
qolinadi va atmosferaga tashlanadigan zararli moddalar miqdori 51,7 ming tonnani tashkil etadi.
Tozalash uskunalarining ishlash samaradorligi 92,9 %, bu ko`rsatgich o`tgan yillarga nisbatan
Atmosferaga chiqariladigan zararli moddalarning asosiy qismi ( 94 % ) yirik sanoat
atmosfera havosi eng ifloslangan
shaharlardan biridir. Aholisi 200 mingga yaqin bo`lgan Navoiy shahrida havoni ifloslantiruvchi
Do'stlaringiz bilan baham: |
