Navoiy kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti fizikadan tajriba ishlarini bajarish bo



Download 1,26 Mb.
bet23/28
Sana06.07.2022
Hajmi1,26 Mb.
#743426
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28
Bog'liq
Fizika tajriba

Ishni bajarish tartibi

  1. T ok manbai, ampermetr va qarshiliklar magazinidan iborat elektr zanjirini 2-rasm asosida yig`ing.

  2. Qarshiliklar magazinidan 3 yoki 5 xil qiymatdagi tashqi qarshilik tanlab, ampermetr ko’rsatish yozib boring.

  3. Olingan natijalarni jadvalga tushirib, Ular yordamida funksiya grafigini millimetrli qog’ozga chizing.

  4. Hosil bo’lgan grafikdan foydalanib, tok manbaining EYUK ni, uning ichki qarshiligini va qisqa tutashuv tokini aniqlang.



R (Ω)

I (A)

r



Imax (A)

1.














2.







3.







4.







5.







Nazorat savollari

  1. Tok manbaining elektr yurituvchi kuchi deb nimaga aytiladi.

  2. Kuchlanishning EYUKdan qanday farqi bor.

  3. Nima uchun kalit uzuq va berk bo`lgan hollarda voltmetrning ko`rsatishlari har xil bo`ladi.

Tok manbaining ichki qarshiligi qanday sabablarga ko’ra yuzaga keladi?

12-TAJRIBA ISHI


O’tkazgichning qarshiligini o’zgarmas tok ko’prigi yordamida aniqlash.
Ishning maqsadi: Tarmoqlangan elektr zanjirlari qonuniyatlarini o’rganish vaUitston ko’prigi yordamida noma’lum qarshilikni aniqlash
Kerakli asbob va qurilmalar: Reoxord, galvanometr, qarshiliklar magazini, noma’lum qarshiliklar to’plami, tok manbai, kalit va ulovchi simlar.
Nazariy qism
Qarshilikni aniq o’lchash usullaridan biri tokning tarmoqlanish qonuniga asoslangan. Shu qonunga asoslanib ishlaydigan qurilma Uitston ko’prigi deb ataladi. Uitston ko’prigi sxemasi (3.1-rasm) noma’lum qarshilik -RXni ma’lum qarshilik (qarshiliklar magazini) yordamida aniqlashga imkon beradigan sxema hisoblanadi. Uitston ko’prigi Е-galvanik elementga ulangan zanjir A tugundan boshlab tarmoqlanadi (3.1-rasm).
B u zanjirning bir qismini ketma-ket o’langan ikkita RX va RO qarshiliklar tashkil qiladi. Ikkinchi qismi esa santimetrlarga bo’lingan, uzunligi 1 metr bo’lgan chizg’ichga tortilgan nikelin yoki solishtirma qarshiligi katta bo’lgan boshqa qotishmadan tayyorlangan bir jinsli AВ –sim (reoxord) dan iborat.
G –galvanometrning bir uchi RX va RO qarshiliklar o’zaro ulangan С nuqtaga ikkinchi uchi reoxord buylab sirpanuvchi D jilgichga ulangan bo’ladi, hamda bu jilgich AD va DB qismlarning R1 va R2 qarshiliklari nisbatini uzgartira oladi va shu tarzda ko’prikni muvozanat holatiga keltira oladi.C=Dbo’lgandagalvanometrstrelkasinolni ko’rsatadi, ko’prikmuvozanatholatidabo’ladi. Bumuvozanatholatuchunqo’yidagimunosabato’rinlidir.
(3.1)
YuqoridagimunosabatniisbotlashuchunKirxgofqonunlaridanfoydalanamiz.
1. Tarmoqlangan zanjir tugunida uchrashuvchi toklarning algebraik yig’indisi nolga teng:
Tugunga kiruvchi toklarni musbat undan chiquvchi toklarni manfiy deb hisoblab, qo’yidagilarni hosil qilamiz.
C tugun uchun I1-I3-IG = 0
D tugun uchun IG-I2-I4 = 0

2. Har qanday berk tarmoqda zanjirning tegishli qismlaridagi tok kuchi bilan qarshiligi ko’paytmasining algebraik yigindisi shu konturda uchraydigin E.YU.K. yig’indisiga teng.


Sxemadagi mustaqil
ACDA tarmoq uchun I1RX + IG RG- I2R1 = 0
BDCB tarmoq uchun I3R0 + I4 R2- IGRG = 0
Muvozanat shartiga ko’ra

ifodadan ni hosil qilamiz. Zanjirning AD va DB qism qarshiliklari uning uzunligi l1 va l2 ga proporional bo’lganligi uchun oxirgi ifodadan Rx ni qo’yidagicha topish mumkin.
(3.2)

Download 1,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish