|
1-rasm. Kern namunalarining oltinga kimyoviy tahlil natijalari.
1-jadvalda quduq oraliqlarining ruda ustidagi, rudadagi va ruda ostidagi kern namunalaridan oltinning miqdoriy tarkibi tahlili natijalari berilgan.
1-jadval
Kern namunalarining oltinga kimyoviy tahlili natijalari
Namuna raqami
|
Raqami
(kernni tanlash joyi)
|
Au, g/т
|
1
|
1026 (ruda ustida)
|
<0,10
|
2
|
1038 (ruda ustida)
|
<0,29
|
3
|
1007 (Rudada)
|
<0,10
|
4
|
1026 (Rudada)
|
<0,12
|
5
|
1042 ((Ruda ostida)
|
<0,29
|
6
|
1049 (Ruda ostida)
|
<0,56
|
Joylashuv chuqurligi - 330-410 м
|
Tajriba jarayonida samarali (mahsuldor) eritma pastdan yuqoriga 3 kg massali faollashtirilgan ko'mirning zich qatlami orqali kolonnaga berildi.
Jarayon gidrodinamikasi o'zgarishini ko'z bilan kuzatish juda qiyin hisoblangan, jarayonni olib borishning ajralmas qismi yer ostida tanlab eritmaga o'tkazishning gidrodinamik o'lchamlarini nazorat qilish bo'lganligi bois, tadqiqotlarda yer ostida tanlab eritmaga o'tkazishning sifat ko'rsatkichlarini, litologiya quvvatini, rejada va kondagi shakllarni, hamda infiltrlash oqimini sug'orish zonasi bilan birga quduqlarning filtrlash xususiyatlarini aniqlash imkonini beruvchi maxsus stend tayyorlandi.
2-rasm. Turli markali faollashtirilgan ko'mirda oltin miqdorining qiyosiy tahlili
Shunday qilib, qoldiq uran quduqlaridagi rudali namunalarda yer ostida tanlab eritmaga o'tkazishning sifat o'lchamlarini, litologiya quvvatini, rejada va kondagi shakllarni, hamda infilьtrlash oqimini sug'orish zonasi oltinning va boshqa qimmatbaho komponentlarning kimyoviy tahlil usullari ishlab chiqildi.
DISSERTATSIYANING «URANNING QOLDIQ KONLARIDAN OLTIN AJRATIB OLIShNING IShLAB ChIQILGAN TEXNOLOGIYASINI SANOATDA SINAB KO'RISH VA TEXNIK-IQTISODIY ASOSLASH»
O'tkazilgan tadqiqotlar natijasida, qoldiq uran rudalaridan oltinni va boshqa qimmatbaho komponentlarni ajratib olish muvofiq hisoblanib, geotexnologiyaga hamda rudalar joylashuvining geokimyoviy va gidrogeologik sharoitlariga tegishli bo'lgan barcha talablarga javob berishi aniqlandi.
Navoiy kon-metallurgiya kombinati, 5-kon boshqarmasining, Sugrali koni sharoitlarida yer ostida tanlab eritish usuli bilan qoldiq uran konlaridan oltin ajratib olish bo'yicha maqbul texnologik yechimlar ishlab chiqildi.
YeOTEO' tajriba uchastkasi 40x40 m to'g'ri burchakli konvert sxemasi bo'yicha joylashgan bitta so'rib oluvchi va to'rtta haydovchi quduqlardan iborat bo'lgan yacheykadan iborat. So'rib oluvchi quduq to'g'ri to'rt burchakning markazida, haydovchi quduqlar esa chekkalari bo'ylab joylashgan.
Tajriba ishlari «push-pul» (push-pul) tartibida so'rib oluvchi quduqlardan birida amalga oshirildi. Quduqqa dastlab erituvchi sifatida 3 kun davomida 4 g/l kontsentratsiyada natriy gipoxlorid eritmasi yuborildi, so'ngra kompressor yordamida siqilgan havoni haydash bilan ejektsiya usulida, qatlam suvi atmosfera havosi bilan to'yintirildi. Tajribadan oldin natriy gipoxlorid tarkibidagi xlor aktivligi 170 g/dm3 ni ko'rsatdi va tajriba borishi davomida 121 g/dm3 gacha pasaydi.
Sanoat tajribalarining borishida, suyuq namunalarning kimyoviy tarkibi aniqlandi va tanlab eritmaga o'tkazishdan oldingi va undan keyingi tarkibning miqdoriy tavsiflari olindi, natijalari 3-rasmda berilgan.
1
2
1 ‒ sinov ishlaridan keyin olingan suyuq eritmalarning kimyoviy tarkibini o'rganish natijalari; 2 ‒ sinov ishlaridan oldin olingan suyuq eritmalarning kimyoviy tarkibini o'rganish natijalari
3-rasm. Sinov ishlaridan oldin va keyin olingan suyuq eritmalarning kimyoviy tarkibining tahlil natijalari
XULOSA
Mavjud ma'lumotlarni nazariy tahlil qilish va O'zbekiston Respublikasining oltin zahiralari to'plangan konlarini o'rganish natijasida, qoldiq uran konlaridan ham oltin ajratib olish foydali va ekologik xavfsiz bo'lishi mumkinligianiqlandi. Buning uchun YeOTEO' usulidan foydalanish hamda qazib olishning hozirgi zamonaviy usullarida balansdan tashqari sanalgan chuqur joylashgan qoldiq uran konlarini qazib olishga jalb etish lozim. Mahsuldor eritmalarga o'tadigan yupqa va mayda oltinni ajratib olish hisobiga, uran sanoatining iqtisodiy samaradorligi jiddiy oshirish mumkin. Tadqiqotdan olingan natijalar, qazib olinayotgan asosiy mahsulot ‒ uranning tannarxini kamaytirish uchun asos bo'lib xizmat qilishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar
Белоцерковский Г.М. Мальцева Н.В. Адсорбенты, их получения, свойства и применение. Учебное пособие //. Л. Наука 1985.с. 35-41.
Громов Б.В. Введение в химическую технологию урана. Учебное пособие // – М.: Атомиздат, 1978. – с. 129.
Ю.В. Нестеров, В.Л. Кузнецов, Е.И. Чумак,- отчет «Исследования и разработка ионообменной технологии извлечения урана из растворов ПВ на месторождении Бешкак» 1982 г.
Vikipedia.org
Do'stlaringiz bilan baham: |
