Navoiy-kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti energo mexanika fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI


NAVOIY-KON METALLURGIYA KOMBINATI


NAVOIY DAVLAT KONCHILIK INSTITUTI
ENERGO MEXANIKA FAKULTETI
“ELEKTR ENERGETIKASI” KAFEDRASI



ENERGOMENEJMENT
fanidan



Navoiy
AMALIY MASHG‘ULOT № 1


ELEKTR ENERGIYASI ISROFLARINI HISOBLASH.


Ishning maqsadi: Elektr energiya sarfini elektr energiyani hisobga oluvch asboblar orqali elektr energiyasini hisobini nazoratga olib, elektr energiyasini isrofini hamda ortiqcha ishlatilishi oldini olishni o’rganish.
Elektr yuklama deganda, ayrim elektr qabul qiluvchi, sexdagi elektr qabul qiluvchilar guruxi, sex, butun korxonaning elektr iste’moli tushuniladi. Sanoat korxonalarida asosan uch turdagi yuklar mavjud: aktiv quvvat, reaktiv quvvat va tok. Elektr yuklamani o‘lchov asboblari bilan kuzatish mumkin. O‘ziyozar asbob bilan yuklamalarni o‘zgarishi qayd qilinada. Ekspluatatsiya jarayonida aktiv, reaktiv quvvatlarni vaqt bo‘yicha o‘zgarishini aktiv, reaktiv energiyalar hisoblagichlarining bir xil intervallaridan ko‘rsatkichlari asosida zinapoya ko‘rinishida chizish mumkin.
Aktiv, reaktiv quvvat va tokni vaqt bo‘yicha o‘zgarishi – aktiv, reaktiv va tok yuklamalari grafigi deyiladi. Grafiklarni ikki turga bo‘lish mumkin: xususiy va guruhiy grafiklar. Xususiy grafiklari odatda doimiyligiga qarab korxonaning kunlik va yillik grafigi yuklamaning doimiyligi bo‘yicha tuziladi. Bunga avval quvvat katta qiymatining vaqt doimiyligi so‘ngra keyingi pog‘ona quvvatining katta qiymatining vaqt doimiyligi va shu tartibda boshqa pog‘onadagi quvvat doimiyligi o‘rsatiladi. Har xil korxonaning namunaviy, kunlik va yillik grafiklari ma’lumotnomalarda keltiriladi. Bu rafiklar asosida korxonalar elektr uskunalarini optimal tanlash yuklamalar ortib ketganda qaysi agregatni to‘xtatish rejasini tuzish elektr yuklamalarini ta’mirlanishini qaysi agregatni to‘xtatish rejasini tuzish elektr qurilmalarining ta’mirlanishini qaysi vaqtlarga mo‘ljallash iste’mol qilinadigan elektr energiyani aniqlash va shunga o‘xshash tadbirlarni amalga oshirish mumkin. Namunaviy grafik asosida korxonaning maksimal quvvati
R_h-ma’lum bo‘lishi kerak. U holda
R_h=n% 100 (kVt)
Bu erda R_h –kunning ma’lum vaqtidagi quvvati , kVt ;
n%-namunaviy grafikda kerakli pog‘onaga to‘g‘ri keladigan ordinata;
R_h- korxonaning hisobiy quvvati.
Masalan, sellyuloza qog‘oz korxonasining soat 4 dagi iste’mol qilayotgan quvvati namunaviy dasturda 80% ni tashkil etsa va korxona uchun Rr-200 kVt bo‘lsa, 4 dagi yuklama
R_a =80 ·200/100 =1600 kVt
Yillik yuklama yuzasi ma’lum.