|
678→476
Х→1 Х=678*1/476=1,424 кг
Расход аммиачной воды на осаждение 1,424 кг диураната аммония составляет:
138→678
Ψ U2O7→1,424 Ψ U2O7=138*1,424/678=0,29 кг/кг
Определим общий расход аммиачной воды:
Ψ NH4OH = ΨH2SO4+ Ψ U2O7 = 1,482+0,29 = 1,772 кг/кг ≈ 1.8 кг/кг
Amaliy ish № 13
Mavzu:
Eritma ekstraksiyasi jarayonining asosiy parametrlarini hisoblash
Ishning maqsadi: Moddalarni ajratish va ajratish uchun ajratib olish usullari
Nazariy qism:
Ekstraktsiya usulining mohiyati shundan iboratki, ma'lum sharoitlarda tuzlar yoki boshqa birikmalar shaklidagi alohida elementlar sezilarli darajada boshqa elementlardan ajralib, suvli eritmadan u bilan aralashmaydigan organik erituvchiga o'tishi mumkin.
Ekstraktsiya - bu moddaning ikki aralashmaydigan erituvchi o'rtasida taqsimlanishi.
Tabiiy rudalardan uranni ekstraksiya texnologiyasi yordamida qazib olish 1955 yilda boshlangan. Uranni qazib olish bo'yicha operatsiyalar ketma-ketligi shakl. 1.1.
Ekstraksiya jarayonida uran suvli fazadan organik fazaga o'tadi, uranni to'liqroq qazib olish uchun jarayonni bir necha marta takrorlash talab etiladi. Organik moddadan ajratilgan suvli faza ( rafinat ) chiqindilarga o'tishi, qayta ishlanishi yoki undan qo'shimcha mahsulotni olish uchun qayta ishlanishi mumkin.
Keyin keraksiz aralashmalarni yo'q qilish uchun organik faz (odatda suv bilan) yuviladi. Yuvib bo'lgandan keyin uran undan tegishli suvli eritma bilan qayta olinadi . Yakuniy mahsulot "SARI KEK" qayta ekstraktsiyadan cho'ktiriladi .
Keyingi taqdimotni tushunish uchun biz umumiy qabul qilingan shartlarning tavsifini taqdim etamiz.
Ekstraktant - olinadigan metall bilan birikma hosil qiluvchi, organik fazada erishi mumkin bo'lgan organik modda. Ekstraktorlar organik kislotalar, spirtlar, efirlar, ketonlar, ominlar va boshqalar.
Ekstrakt va Rafinat ekstraktsiyadan so'ng navbati bilan organik va suvli fazalardir.
Re - ekstrakti - keyin olingan suvli davr qayta qazib , masalan ekstraktdan metallni suvli eritma olishdan keyin.
Tuzlovchi moddalar - ekstraktsiya ish faoliyatini yaxshilaydigan noorganik moddalar (odatda elektrolitlar). Ko'pgina hollarda, bu qayta tiklangan metall birikmasining bir qismi bo'lgan bir xil nomdagi qarshi moddasini o'z ichiga olgan ekstrakte qilinmaydigan tuzlardir . Bir qo'shganda tuzlama-chiqib agenti uchun suvli eritma ekstre komplekslari shakllantirish uchun yaxshi ekstre undissociated molekulalar yoki olib shakllanishini qilmoqda.
Suyultiruvchi suv bilan aralashmaydigan va ekstraktant uchun hal qiluvchi vazifasini bajaradigan organik suyuq moddadir . Umumiy suyultiruvchi moddalar kerosin, ksilen, oq ruh va boshqalar. Suyultirgich yordamida qattiq ekstraktantlardan foydalanish mumkin yoki suyuq ekstraktantlarning fizik xususiyatlari (yopishqoqligi, zichligi) yaxshilanishi mumkin . Suyultiruvchi ko'p jihatdan qayta tiklangan metall va ekstraktant bilan kimyoviy ta'sir o'tkazmaydi (shuning uchun tez-tez ishlatiladigan "inert seyreltici" atamasi), ammo bu ekstraktsiya ko'rsatkichlariga sezilarli darajada ta'sir qiladi (tiklanish, selektivlik va boshqalar).
Ekstraktant qaytarib olingan metallga nisbatan yaxshi ekstraktsiya qobiliyatiga va selektivlikka ega bo'lishi kerak, suvda kam eruvchanligi, kislotalar va ishqorlarning suvli eritmalari (yuqori eruvchanligi ekstraktantning katta yo'qotishlariga olib keladi ). Muhim shartlar ekstraktsiyani ekstraktsiya tsikliga qaytishi va uning suvli eritmalardagi barqarorligi bilan qayta tiklanishining qulayligi ( ekstraktant gidrolizlanmasligi , oksidlanmasligi yoki eritmaning tarkibiy qismlari tomonidan kamaytirilmasligi kerak ). Radioaktiv moddalar bilan ishlashda u radiolitik transformatsiyalarga duch kelmasligi kerak yoki ular minimal bo'lishi kerak.
Fazlarni aralashtirgandan so'ng ularni yaxshiroq ajratish uchun ekstraktant (agar erituvchi holda ishlatilsa) suvli fazadan zichligi bilan farq qilishi va yopishqoqligi past bo'lishi kerak. Oxirgi omil ham massa o'tkazilishining yuqori tezligini ta'minlash uchun juda muhimdir .
Xavfsizlik nuqtai nazaridan ekstraktant nisbatan past bo'lishi kerak - uchuvchan , deyarli yonuvchan va toksik bo'lmagan.
Suyultirgichlar ekstraktantning zichligini va yopishqoqligini o'zgartirish, yo'qotishlarini kamaytirish uchun ishlatiladi. Tabiiyki, ular past zichlik va yopishqoqlikka ega bo'lishi kerak. Majburiy qo'shimcha shartlar - bu erituvchi moddalarning arzonligi va yonuvchanligi va toksik xususiyatlari jihatidan u bilan ishlash xavfsizligi.
Ko'pincha kerosin suyultiruvchi sifatida ishlatiladi (tercihen gidrogenlangan kerosin). Ominlar bilan ekstraktsiya qilishda erituvchi odatda kerosinni dekil yoki oktil spirtli aralashmasidan iborat bo'ladi . Ba'zida erituvchi sifatida trietilen glikol dibutil efiri , diizopropil efiri, polialkilbenzen va boshqalar ishlatiladi .
Suvli eritmalarda metall ionlari gidratlanadi va suvli fazada mustahkam saqlanib qoladi. Ularning organik fazaga ekstraktsiyasi, agar jarayon ekstraktsiya tizimining Gibbs energiyasining pasayishi bilan birga bo'lsa . Organik birikmalarni ekstraktant sifatida ishlatganda , ajratib olingan ion bilan o'zaro ta'sirlashganda uning hidratsiyasining energiyasi qoplanadi.
Ushbu shartga javob beradigan ekstraktantlar o'zaro ta'sir mexanizmi bo'yicha ikki guruhga bo'linishi mumkin.
Birinchi guruh neytral ekstraktorlar : molekulalari ajratilgan ion bilan koordinatsion bog'lanish (donor-aktseptor turi) hosil qilishga qodir bo'lgan, suv molekulalari bilan bog'lanishlarga qaraganda kuchliroq bo'lgan organik moddalar (ya'ni ekstraktant molekulalari tomonidan solvatlanish energiyasi hidratsiya energiyasidan oshib ketadi).
Ikkinchi guruh suyuq ion almashinuvchilardan iborat: organik kislotalar va ularning tuzlari yoki organik asoslar va ularning tuzlari, ekstraktantning bir qismi bo'lgan anorganik kation yoki anionni eritmadagi shu nomdagi ionga suv bilan eritma bilan aloqa qilish qobiliyatiga ega .
Bunday holda, ekstraktsiya sodir bo'lishining sharti, suvli eritmadan olingan ionlarning gidratatsiya energiyasiga nisbatan , organik fazadan suvga o'tadigan ionlarning yuqori hidratsiya energiyasi . O'zaro almashinadigan ionlarning turiga qarab, ion almashtiruvchi ekstraktorlar kation-almashinuvchi va anion-almashinuvchiga bo'linadi .
Amaldagi ekstraktorlar turiga ko'ra ekstraktsiya jarayonlarini uchta asosiy guruhga bo'lish mumkin:
neytral ekstraktorlar bilan ekstraksiya ;
anion almashinuvini olish;
kation almashinuvi ekstraktsiyasi.
Ekstraktsiyani ajratish usullarining asosiy afzalliklari yuqori selektivlik, jarayonning tezligi va texnologiyaning soddaligi . Ekstraksiya yuqori ajratish omillarini olishga imkon beradi, bunga ko'plab boshqa usullar bilan erishib bo'lmaydi, masalan, birgalikda yog'ingarchilik jarayonlarida. Ekstraksiya usullari teng ikkala katta ajratish uchun yaxshi qo'llaniladi o- bir moddaning va mikro-kontsentratsiyasi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
