Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

3.  Ilmiy muassasalar va o‗quv maskanlari 
3.1.  Tajriba  o‗tkazish  uskunalarida  portlash  va  yonish  xavfi bor materiallarni 
qo‗llash  ushbu  uskunalar  korxona  buyrug‗i  bilan  tayinlangan  komissiya tomonidan 
foydalanishga  qabul qilinganidan  so‗ng ruxsat beriladi. 
3.2.  Izlanishlar  olib  borayotgan  ilmiy  rahbar  uz  ishchi  joyida  barcha yong‗in 
xavfsizligi  choralarini  ko‗rishi kerak.  
3.3.  Laboratoriya  va  boshqa  xonalarda  engil  alangalanuvchi  va  yonuvchi 
suyuqliklarni  bir  smenaga  etarli  miqdordan  oshmagan  holda  saqlashi  mumkin. 
Suyuqliklarni  xonaga olib kelish  yopiq, xavfsiz idishda amalga  oshiriladi.   
3.4.  Havo  so‗rish  shkafida  sinov,  tajriba  va  hakozo  ishlarni  amalga 
oshirishga  taalluqli  bo‗lmagan  materiallar  va  uskunalar  bo‗lsa  shkafda  ishlash 
taqiqlanadi.  Stol  yuzasidan  suyuqliklarni  oqib  ketmasligini  ta‘minlovchi  chegara 
balandliklari  (qirra, «bortik») soz xolda bœlishi kerak. 
3.5.  Foydalanib  bo‗lgan  engil  alangalanuvchi  va  yonuvchi  suyuqliklarni  ish 
vaqti  tugagach  maxsus  yaxshi  berkitiladigan  idishga  yig‗ib  laboratoriyadan 
tashqarida qayta ishlash yoki utilizatsiya  qilish  uchun olib chiqish lozim. 
Tez yonuvchi va yonuvchi suyuqliklarni  kanalizatsiyaga  tœkish taqiqlanadi.   
3.6.  Engil  alangalanuvchi  va  yonuvchi  suyuqliklar  solib  ishlatilgan  idishlar 
tajriba  tugagandan  so‗ng yong‗in xavfi bulmagan  suyuqlik  bilan  yuvilishi  kerak.   

---

248 
 
3.7.  Maktab  binolari  o‗quv  mavsumi  boshlanishidan  oldin  maxsus 
tayinlangan  komissiya  tomonidan  qabul  qilinishi  bu  komissiya  tarkibiga  yong‗in 
nazorat xodimlari  ham kiritilgan  bo‗lishi kerak.  
3.8.  O‗quv  va  xizmat  xonalariga  faqat  o‗qitish  jarayonida  kerakli  mebel 
shkaf  va  mahkam  o‗rnatilgan  tokchalarga  sig‗adigan  ko‗rgazmali  o‗quv 
qurollarning  modellari,  anjomlari  va boshqalarni joylashtirish  mumkin.   
3.9.  Sinf  xonalardagi  partalar  soni  loyihada  ko‗rsatilgan  me‘yordan 
oshmasligi  kerak.  
3.10.  O‗quvchi  va  talabalar  bilan  ilmiy  tadqiqotlar  o‗tkazilayotganida  engil 
alangalanuvchi  va  yonuvchi  suyuqliklardan  xo‗jalik  ishlarida  foydalanishda 
yong‗in  xavfsizligi  qoidalari  bo‗yicha  suhbatlar,  mashg‗ulotlar  o‗tkazilishini 
tashkillashtirishi  lozim.   
3.11.  Mashg‗ulot  tugagandan  so‗ng  xizmat  xonasi,  ustaxona  va 
laboratoriyalardan  yonuvchan,  portlash  yoki  yonish  xavfiga  ega  modda  va 
materiallarni  maxsus jihozlangan  omborxonalarga olib chiqib joylashtirish  kerak.   
Maxsus  jihozlangan  omborxonalarda  portlash  va yonish xavfi bor modda va 
materiallar  fizik-kimyoviy  va  portlash  va  yonish  xususiyatiga  karab  ajratilib 
alohida  saqlanadi.