Navoiy kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti energo-mexanika fakulteti

Kombinatsiyalashgan boshqarish sistemalari
Bu sistemada og‘ish va toydiruvchi ta’simi kompensatsiya qilish prinsiplari mujassamlashtirilgan bo'lib, shuning uchun stabilizatsiya qilish yoki dasturli boshqarishda yuqori aniqlikka erishilishi mumkin.



Funksional va struktura sxemaiari
Boshqarish sistemalarini tasvirlashda funksional va stmktura prinsiplaridan foydalaniladi va mos ravishda qurilgan sxemalar funksional va struktura sxemalari deyiladi.
Sistemaning har bitta elementiga bitta aniq zveno (bo‘g‘in) mos keladigan sxema funksional sxema deyiladi. Bu sxemada elementlar o‘zlarining vazifalari, tiplari va bajaradigan funksiyalariga qarab farqlanadi. Struktura sxemasida esa signalni o'zgartirish bo'yicha har bitta matematik operatsiyaga aniq bir zveno mos keladi.
Yuqorida ko‘rib o‘tilgan barcha obyektlar 1.1. a-rasmda ko'rsatilgan funksional sxemalar ko‘rinishida tasvirlanishi mumkin. Bu holda X, Z, F tashqi ta'sirlar va chiqish kattaligi (boshqariladigan kattalik) Y bitta strelka orqali tasvirlanishi mumkin.
Struktura sxemalarda yig‘uvchi tugun (summator) to'rtta sektorga bo‘lingan doira ko‘rinishida ko‘rsatiladi. Agar sektorga kirayotgan sig- nal musbat ishoraga ega bo‘lsa, u bo'yalmaydi, manfiy ishorali signal kirayotgan sektor esa bo‘yaladi. Struktura sxemalariga misollar rasmda keltirilgan.

1. 
   chiqishda nasosga bo‘Igan rezervuar; b) chiqishda ventil boMgan rezervuar.
   

Bu struktura sxemalari rasmda keltirilgan va chiqishida nasos o'matilgan yoki faqat oddiy ventil bo‘lgan rezervuarlarga mos keladi.
b).Deyarli barcha avtomatik boshqarish sistemasi yoki avtomatik rostlash sistemasini (ARS) quyidagi kattalashtirilgan fiinksional blok sxema ko'rinishida ko'rsatish mumkin.





1 - rostlash obyekti; 2 - o'Ichash qurilmasi - datchik (uzluksiz yoki disknet ishlovchi);