Navoiy davlat pedagogika intituti «kelishildi» «tasdiqlayman»

Analizni bajarish tartibi
1. Tortim olish. Maydonning turli joylaridan 15—20 sm chuqurlikdan tuproq namunasidan 0,5 g dan olinib, uni qopqog’i zich bekiladigan, massasi aniq va toza, quritish shkafida quritilib o’zgarmas massaga keltirilgan quruq byuksga solinadi, so’ngra byuks bilan birgalikdagi massasi aniqlanadi.
2. Quritish. Tuproq solingan byuks massasi aniqlangach 100- 105°C gacha qizdirilgan quritish shkafiga qo’yiladi. Bunda byuks qopqog’ini olib quritish shkafidagi ayni byuks yoniga qo’yiladi. Byukslar soni bir nechta bo’lsa, har qaysi byuks va uning qopqog’iga bir xil raqamlar yozib qo’yiladi.
Tuproqli byuks 3-4 soat davomida qizdirilgandan keyin byuks va uning qopqog’ini tigel qisqich bilan quritish shkafidan olinib eksikatorga qo’yiladi va 20-25 minut sovitiladi. Sovitilgan tuproqli byuksning qopqog’i bekitilib, analitik tarozida massasi topiladi. Tuproq byuks bilan yana quritish shkafida 1 soat davomida quritiladi, eksikatorda sovitilib, massasi o’lchanadi. Agar qayta tortishda quritilgan tuproqli byuksning 1- va 2- marta o’lchangan massalari o’zaro teng bo’lsa yoki 0,0001 g ga farq qilsa, tuproqni quritish tugallangan deb hisoblanadi.
3. Hisoblash. Tuproqdagi namlikning foiz miqdorini hisoblashda quyidagi formuladan foydalaniladi:
tuproqning namligi
m_q- quritilgan tuproq massasi, g;
m_n- nam tuproq massasi,
Tuproqning namlik miqdorini aniqlash Jadval⁰

T/r	Aniqlash tartibi	Qiymat	Izoh
1	Bo’sh byuks qizdirilgandan keying massasi
2	Byuksning namuna (nam tuproq) bilan quritishdan oldingi massasi, g
3	Namuna (nam tuproq) massasi, g
4	Byuksning tortim bilan quritishdan keyingi massasi: 1-qizdirish, g
	2-qizdirish, g
	3-qizdirish, g
5	Tortimdagi kristallangan suvning amaliy hisoblashdagi miqdori:
	Grammlarda
	foizlarda (%)
7	Analiz natijalarini hisoblash