Navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

 
Sintаktik stilistikа 
        Sintаktik  uslubshunоslikning  vаzifаlаri.  Sintаktik  sinоnimiya.  So‗z  birikmаsi 
sinоnimiyasi.  Dаrаk,  so‗rоq,  buyruq,  undоv,  his-hаyajоn  gаplаrning  qo‗llаnilishidаgi 
o‗zigа хоslikdir. Gаp bo‗lаklаrining uslubiy хususiyatlаri. Qo‗shmа gаplаr sinоnimiyasi. 
Tinish bеlgilаrning uslubiy хususiyatlаri.Sintаktik figurаlаr. 
 
Amaliy mаshg`ulоtlаrni tаshkil etish bо`yichа 
 kо`rsаtmа vа tаvsiyalаr 
 
      Stilistika fanining maqsadi, vazifalari haqida.  
      Nutq uslublari, uslub turlari bo‗yicha amaliy ishlar.  
      So‗zlashuv  uslubining  badiiy  uslubda  ko‗llanishiga  doir  misollar.  Rasmiy  hujjatlar, 
ish qog‗ozlari namunalarini o‗rganish. 
       So‗zni  to‗g‗ri  va  o‗z  o‗rnida  qo‗llash.  So‗zlar,  frazeologik  iboralarning  noto‗g‗ri 
qo‗llanishiga  doir  misollar.  Badiiy  asarlardan  frazeologizmlar,  ko‗p  ma‘noli,  uslubiy 
bo‗yoqdor, neytral so‗zlarni aniqlash.  
       Sifat sinonimiyasiga doir misollar. 
       Sifat  yasovchi  affikslarning  to‗g‗ri  yoki  noto‗g‗ri  ko‗llanishi,  sinonimlarga  doir 
misollar.  Fe‘l  zamonlari,  olmoshlarning  almashib  ko‗llanishiga  doir  misollarni  topish.         
Uslubiy  xato,  uslubiy  noaniqlik  tushunchalarining  farqi.  Matndagi  uslubiy  xatolar, 
noaniqliklarni aniqlash.  
        Stilistik  sinonimlar  ustida  ishlash.  Bosh  va  ikkinchi  darajali  bo‗laklar 
sinonimiyasiga doir mashqlar.  
        Turg‗un  birikmalarning  uslubiy  xususiyatlariga  doir  mashqlar  ishlash.  Frazeologik 

---

 
20 
ibora, frazeologik chatishma va qo‗shilmalarni farqlash va ularni o‗z o‗rnida yoki noo‗rin 
qo‗llanganini, tushuntirish.   
        Darak,  so‗roq, undov, his-hayajon gaplarning uslubiy xususiyatlariga doir  misollar. 
Bu  gaplarning  qo‗llanishi  bilan  bog‗liq  uslubiy  xatolarni  aniqlash.  Ritorik  so‗roq  gap 
qo‗llangan misollarni topish. 
        Publitsistik  uslub  janrlari.  Matnlardan  leksik-frazeologik  va  grammatik  vositalarni 
aniqlash. Biror mavzuda publitsistik matn tuzish. Yo‗l qo‗yilgan xato va kamchiliklarni 
aniqlash. Ilmiy-ommabop matnlar tahlili.  
        Badiiy  adabiyotlardan  ko‗shma  gaplarni  aniqlash.  Matnlardan  uslubiy  bo‗yoqdor 
grammatik  shakllar  va  murakkab  gaplarni  ishlatishda  yo‗l  qo‗yilgan  xatolarning  oldini 
olish. 
       Mustaqil ravishda badiiy asardan sintaktik figuralar va troplar qo‗llangan misollarni 
topish  va  ularni  tahlil  qilish.  Badiiy  usul  namunalari,  she‘r,  xikoya  yozish  va  ularda 
sintaktik  figura,  troplarni  ko‗llash.  Ularning  to‗g‗ri  yoki  noto‗g‗ri  qo‗llanganligini 
aniqlash.  Erkin  mavzuda  insho  yozish  va  unda  yo‗l  qo‗yilgan  uslubiy    nuqsonlarni 
aniqlash.        
          Shuningdek,  darslik  va  o‗quv  qo‗llanmalar  asosida  talabalar    bilimlarini 
mustahkamlashga  erishish,  tarqatma  materiallardan  foydalanish,  ilmiy  maqolalar  va 
tezislarni  chop  etish  orqali  talabalar  bilimini  oshirish,  mavzular  bo‗yicha  ko‗rgazmali 
qurollar tayyorlash va boshqalar tavsiya etiladi.