Navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

 
10-ma‟ruza 
Til va nutq birliklari 
(Nutq birliklari) 
Reja: 
1.  Tovush 
2.  So`z  
3.  So`z birikmasi 
4.  Gap  
 
Asosiy  tayanch  tushunchalar:  tovush  - 
nutqning  eng  kichik  (minimal)  birligi,  Har  bir 
leksema  nutqda  muayyan  so`z  sifatida  namoyon  bo`ladi,  so`z  birikmasi  nutq  mahsuli,  nutq 
birligidir, gap kommunikativ jarayon.
 
 
Til imkoniyat, nutq esa voqelik-ushbu imkoniyatning namoyon bo`lishi ekan, til imkoniyati 
til birliklari orqali mavjud ekan, demak, imkoniyat sifatida mavjud bo`lgan til birliklari nutqda - 
nutq  birligi  sifatida  voqelashadi,  namoyon  bo`ladi.  Negaki,  voqelik  imkoniyatning  voqelanishi, 
moddiy  «qiyofasi»dir.  Shunga  ko`ra  nutq  birliklari  bo`lgan  tovush,  so`z  (so`z  formasi),  so`z 
birikmasi  va  gap  kabi  hodisalarning  o`ziga  xosligi,  muhim  jihatlari  nimada?  degan  savolning 
tug‘ilishi tabiiydir.