Navoiy davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

Magistrantning davlat attestatsiya komissiyasi (DAK) yig’ilishida
himoyadagi ma’ruzasi 
Magistrlik dissertatsiyasi kafedrada dastlabki himoyadan o’tkazilgandan keyin, 
kafedra mudiri barcha materiallarni magistratura markazi yoki fakultet dekanati orqali 
Davlat attestatsiya komissiyasiga topshiradi. 
Magistrant o’z ishini DAK oldida rasman himoya qiladi. Bunda u o’z xulosalarining 
to’g’riligini isbotlab berishi, savollarga puxta va aniq javob qaytara olishi zarur. Demak, 

---

208 
nihotda ma’suliyatli va hayajonli bu sinov magistrantdan himoyaga jiddiy tayyorgarlik 
ko’rishini talab qiladi. 
Tadqiqotchi tomonidan tayyorlanadigan va DAK yig’ilishida qilinadigan ma’ruza 
matni himoya uchun eng zarur hujjatdir.SHuni aytish kerakki, nutq madaniyati va 
mazmuni nafaqat dissertatsiyaning sifatini, shuningdek, magistrantning dissertatsiya 
ustida olib borgan barcha ishlari darajasini ham belgilaydi. 
Himoya nutqida dissertatsiyaning asosiy holatlari qisqacha mazmunda o’z aksini 
topishi kerak. Nutqning birinchi qismida asosan dissertatsiyaning kirish qismidagi 
fikrlar, ya’ni mavzuning dolzarbligi, aniqlangan muammo, tadqiqotning maqsadi, 
ob’ekti va predmeti to’g’risida so’zlanadi. Olingan natijalar qanday metodlarni qo’llash 
orqali olingani aytiladi. 
Ma’ruzaning ikkinchi qismida dissertatsiyaning boblari tavsiflanadi. Magistrant o’z 
ishida ilgari surilgan fikr va mulohazalar to’g’risida mulohaza yuritib, undagi yutuq va 
kamchiliklarni tanqidiy jihatdan baholashni davom ettiradi. Ma’ruza dissertatsiyada 
bayon qilingan xulosa va tavsiyalarni qisqacha sharhlash bilan yakunlanadi. 
Magistrantning DAK oldidagi ma’ruzasi tadqiqotning mohiyati, olingan natijalari va 
xulosalari haqidagi hisobot vazifasini o’taydi. Ma’ruza matnini yozish ma’lum vaqt va 
tayyorgarlikni talab qiladigan ishdir. SHuning uchun ham, dissertatsiya himoyasi uchun 
ma’ruza matnini oldindan tayyorlab qo’yish shart. Aks holda, magistrantning ma’ruzasi 
tarqoq va dissertatsiya boblari mazmunini hikoya qilib berishdan iborat bo’lib qoladi. 
Dissertant, opponent tomonidan ko’rsatilgan kamchiliklar va savollarga ham 
javoblarni tayyorlab qo’yishi lozim. Opponentning birorta fikriga aniqlik kiritish va u 
bilan munozaraga kirishish zarur bo’lib qolganda, u o’z fikrlarini kamtarlik bilan puxta 
o’ylangan fikr va ishonchli dalillar asosida, ilmiy munozara madaniyati doirasida bayon 
qilish kerakligini esdan chiqarmasligi kerak. 
Himoya jarayonida berilgan savollarga javoblar qisqa, ochiq, to’liq va asosli bo’lishi 
lozim.
Himoyaga tayyorlanish jarayonida yana bir bor dissertatsiya matniga ko’z yugurtirib 
chiqish, umumlashgan va yaqqol ko’zga tashlanadigan amaliy natijalarni ifodalovchi 
jadval va chizmalarga alohida diqqat-e’tibor qaratishi lozim. Dissertatsiya 
materiallarining zarur qismini texnik vositalar yordamida namoyish qilishga tayyorlash 
maqsadga muvofiqdir. Ko’rgazmalar shunday tayyorlanishi kerakki, magistrant ularni 
himoyada qatnashayotgan barcha ishtirokchilarga yaqqol namoyish qila oladigan 
bo’lsin. 

---

209