|
1992-yil 2-iyulda O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining X sessiyasida «O’zbekiston Respublikasining davlat gerbi» to‘g‘risida qonun qabul qilindi. Davlat gerbidagi har bir belgi chuqur ma'noga ega.
Gerb markazidagi humo qushi-baxt-saodat va erksevarlik ramzi.
Gerbning yuqori qismidagi sakkiz qirrali yulduz respublika-mizning sobit va barqarorligi timsoli sifatida tasvirlangan.
Quyoshdavlatimizning yo‘li hamisha nurafshon bo‘lishi bil-dirilgan yaxshi niyat, ayni paytda u O’zbekistonning noyob iqlimga ega mamlakat, serquyosh o‘lka ekanligini bildiradi.
Boshoq-rizq-ro‘zimiz timsoli, to‘kin-sochinlik ifodasi.
Oppoq paxta-O‘zbekiston dong‘ini dunyoga taratgan bebaho boyligimiz ramzi.
Bug‘doy va paxta chanoqlarini Davlat bayrog‘i lenta bo‘lib o‘raganligi O’zbekistonda yashayotgan xalqlar do‘stligi va yakdilligi ifodasi hisoblanadi.
Gerb rangli tasvirda bo‘lib, humo qushi kumush rangda, quyosh, boshoqlar, paxta chanog‘i va «O’zbekiston» degan yozuvlar tilla rangda, g‘o‘za shoxlari, barglari va vodiylar yashil rangda, tog‘lar havo rangida, chanoqdagi paxta, daryolar, yarim oy va yulduz oq rangda, O’zbekiston Respublikasining davlat bayrog‘i tasvirlangan lenta to‘rt xil rangda berilgan.
O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1992-yil 10-dekabrida bo‘lib o‘tgan XI sessiyasida «O’zbekiston Respublikasining Davlat madhiyasi to‘g‘risida»gi qonun qabul qilindi. Sessiyada shoir Abdulla Oripov va bastakor Mutal Burhonov tomonidan tay-yorlangan quyidagi madhiya varianti tasdiqlandi:
Serquyosh hur o‘lkam, elga baxt najot,
Sen o‘zing do‘stlarga yo‘ldosh, mehribon. Yashnagay to abad ilm-u fan, ijod,
Shuhrating porlasin toki bor jahon!
N a q o r a t:
Oltin bu vodiylar-jon O’zbekiston Ajdodlar mardona ruhi senga yor!
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon Olamni mahliyo aylagan diyor!
Bag‘ri keng o‘zbekning o‘chmas iymoni,
Erkin, yosh avlodlar senga zo‘r qanot!
Istiqlol mash'ali, tinchlik posboni,
Xalq sevar, ona yurt, mangu bo‘l obod!
N a q o r a t:
Oltin bu vodiylar-jon O’zbekiston,
Ajdodlar mardona ruhi senga yor!
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon,
Olamni mahliyo aylagan diyor.
O’zbekiston mustaqil davlat maqomiga ega bo‘lgan kundanoq dastlab mustaqillikka erishgan Boltiqbo‘yi respublikalari bilan teng huquqli davlat sifatida munosabat o‘matish uchun harakat boshladi. 1991-yilning 30-sentabrida respublika Oliy Kengashi Latviya, Lit-va va Estoniya respublikalari mustaqilligini e’tirof etish to‘g‘risida qaror va shu respublikalar Oliy Kengashlariga Murojaatnoma qabul qildi. Jumladan, Latviya Respublikasining Oliy Kengashini, butun xalqini Latviya to‘la davlat mustaqilligiga erishganligi, u xalqaro ko‘lamda keng tanilganligi va BMTga qa-bul qilinganligi bilan tabrikladi. Tabriknomada, jumladan, shunday so‘zlar bitilgan edi:
«Latviya bilan O’zbekiston o‘rtasidagi munosabatlar an'anaviy do‘stlik ruhida bo’lib, xayrixohlik va ikkala respublikaning suverenitetini tan olish prinsiplariga asoslanadi. Mustaqil O’zbekiston bundan buyon teng huquqlilik va o‘zaro hurmat asosida har tomonlama iqtisodiy va madaniy aloqalami sifat jihatidan yangi darajada davom ettirish niyatida.
Latviya xalqiga mustaqil demokratik davlat qurilishida katta muvaffaqiyatlar, baxt va ravnaq tilaymiz».
Xuddi shu mazmundagi murojaatnomalar Litva va Estoniya Respublikalari Oliy Kengashlari nomiga ham yuborildi. Mustaqillik qo’lga kiritilgan davrdan boshlab O’zbekiston tarixida mutlaqo yangi davr boshlandi.
O’zbekiston o‘z suverenitetini qo’lga kiritgandan so‘ng bu haqda respublika ichkarisida ham, uning tashqarisida ham ayrim kishilar turlicha qarashlami ilgari surdilar. Jumladan: «O’zbekiston osongina, kurashsiz mustaqil bo’lib oldi»,-degan fikrlar paydo bo’ldi. To‘g‘ri, 1991-yilning o‘rtalariga kelib sobiq SSSRning yemirilishi, Ittifoq hukumati esa boshqarav jilovini qoTdan chiqarib yuborgan-ligi tufayli mustaqillikka erishish uchun qulay tarixiy shart-sharoit paydo bo’ldi. Biroq, tarixiy tajriba shuni isbo’lladiki, o‘ta murakkab rahbarlik siyosatining muhim jihatlaridan biri hal qiluvchi qadamni to‘g‘ri belgilash va qat’iy harakat boshlashdan iborat.
O’zbekiston rahbariyati ana shunday donolik bilan harakat qildi, eng qulay paytdan dadillik bilan foydalanib, respublikaning davlat mustaqilligini e’lon qildi.
Mustaqillik bu in’om emas, balki butun xalqning, millionlaming uzoq yillik intilishi tufayli qo‘lga kiritilgan tarixiy kurashning nati-jasi-buyuk g‘alaba. Zotan, O’zbekistonning davlat mustaqilligiga ega bo‘lganligi buyuk tarixiy ahamiyatga ega voqea hisoblanadi. Chunonchi:
Birinchidan, shuni uqtirish lozimki, o‘zbek xalqi o‘z taqdirini o‘zi belgilash huquqiga ega bo‘ldi, xalq davlat hokimiyatining birdan-bir sohibi, egasi, xo‘jayini bo‘lib qoldi.
Ikkinchidan, O’zbekiston mustaqilligi respublikada adolatli, demokratik, insonparvar jamiyat qurish uchun yo‘l ochib berdi, o‘z milliy davlatchiligini barpo qilishga imkoniyat yaratdi.
Uchinchidan, mustaqillik tufayli O’zbekiston xalqaro miqyosda o‘zini tanitish, ayni chog‘da xalqaro huquq me’yorlari asosida jahondagi barcha davlatlar bilan teng hamkorlik qilish imkoniyatini qo‘lga kiritdi. Jahon xaritasida O’zbekiston yangi, yosh mustaqil davlat sifatida o‘z o‘miga ega bo‘ldi.
To‘rtinchidan, iqtisodiyotda tub o‘zgarishlar qilish uchun imkoniyat yaratildi. Ya’ni jahon amaliyoli isbo’llagan bozor iqtisodi-yotiga o‘tish uchun sharoit barpo etdi. Mulkka munosabat tubdan o‘zgarib, jamiyatda yangi mulkdorlar sinfini shakllantirish uchun imkon ochildi.
Beshinchidan, mustaqillik xalqning ma'naviy uyg‘onishi uchun to‘la imkoniyat yaratdi. Yurt tarixi, qadimiy madaniyat tiklana bosh-ladi. Xalqning azaliy urf-odatlari, ma'naviy qadriyatlari unga qaytarib berildi. Dinga munosabat mutlaqo ijobiy tomonga o‘zgardi.
Shunday qilib, qo‘lga kiritilgan mustaqillik o‘zbek xalqi tarixida tamoman yangi davmi boshlab berdi, milliy dunyoqarashda yangi-cha tafakkur shakllana bordi. Xalq yengil nafas olish imkoniyatiga ega bo‘ldi. U endi kelajakka ishonch bilan qaray boshladi. O’z yurtining to‘la xo‘jayini ekanligini, o‘z taqdirini o‘zi belgilash imkoniyatini qo‘lga kiritganligini his qila boshladi.
Bu buyuk olamshumul va abadiyat bilan bog‘liq bo‘lgan tarixiy voqelikdir!
I.Karimov-mustaqil O'zbekistonning birinchi Prezidenti
O’zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin davlat boshqaruvining yangi, zamonaviy va samarali tizimi shakllana boshlandi. Bosh-qaruvning Prezidentlik shakli mazkur tizim o‘zagini tashkil etdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
