Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti «davlat va huquq nazariyasi»

3. Qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlashda huquqni muhofaza qiluvchi 
organlarning roli va o’rni. 
O’zbekiston demoyeratik huquqiy davlat ko’rish uchun qonuniylik va huquqiy tartibotni amalga 
oshirish va mustahkamlash uchun huquqni muhofaza qiluvchi organlar; sud, proko’ratura, ichki 
ishlar, adliya va boshqalar muhim rol uynaydi. 
O’zbekiston Respublikasining sud tizimi besh yil muddatga saylanadigan O’zbekiston 
Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi, Oliy sudi, Oliy Hujalik sudi, Karoqolpogiston Respublikasining 

---

89 
Oliy sudi, uning Hujalik sudidan shu muddatga tayinlanadigan viloyat sudlari, Toshkent shahar sudi, 
tuman, shahar va hujalik sudlaridan iyuorat. 
O’zbektston Rnspublikasining Konstitutsiyaviy Sudi.
O’zbekison Respublikasida Konstitutsiyaviy nazoratning sud organi bo’lib barcha qonunlarni, 
Prezident farmonlarini, hukumat va davlat hokimiyati mahalliy idoralari qarorlarini va boshqa 
normativ huquqiy aktlarni O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasina mosligini anhlaydi. 
O’zbekiston Respublikasi Oliy Sudi. Fuqarolik, jinoiy va ma’muriy sudlov ishlarini qonuniy 
ko’rish uchun sud hokimiyatining oliy organi hisoblanadi. Oliy sud Qorakalpog’iston Respublikasi 
Oliy sudi, viloyatlar, shahar va tuman sudlarining sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish 
huquqiga ega. 
O’zbekiston Respublikasida mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korhonalar, muassasalar, 
tashkilotlar va tadbirkorlar o’rtasidagi, iqtisodiy sohada va uni boshqarish sohasida vujudga keladigan 
hujalik nizolarini Oliy hujalik sudi va sudlar ko’radi. Sudlar mustaqil bo’lib, faqat qonunga 
buysunadilar, Ularning odil sudlovni amalga oshirishda hech kimning aralashishiga yo’l qo’yilaydi va 
bunlay aralashish uchun muvofiq javobgarlikka tortiladi. 
Prokuratura organlari O’zbekiston Respublikasi Bosh Proko’rori, Qoraqolpog’iston Respublikasi 
proko’rori, viloyat, shahar va tuman proko’rorlari kiradi. Ularning asosiy vaziyaasi mamlakatning 
barcha hududida qonunlarning anh va bir hilda bajarilishi ustidan oliy darajada nazoratni amalga 
oshiradi. O’zbekiston Rnspublikasi Konstitutsiyasining 120- moddasiga binoa, proko’ratura organlari 
o’z vaklatlarini har qanday davlat organlari, jamoaat birlashmalari va mansabdor shahslardan 
mustaqil holda, faqat qonunga buysunib amalga oshiradi. 
Adliya organlari- bu O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligi, hokimlar boshchilik qiladigan 
halk deputatlari viloyat Kengashlari koshidagi adliya bo’limlari bo’lib, ular qonuniylik va huquqiy 
tartibotni mustahkamlash, davlat tadbirkorlar, jamoat birlashmalari va fuqarolarning huquqlari va 
qonuniy manfaatalarini himoya qiladi. 
Militsiya organlari. O’zbekiston Respublikasi Ichki Ishlar Vazirligi, viloyatlar, tumanlar va 
shaharlarda hokimlar boshchilik qiladigan halk deputatlari Kengashlari ho’zo’ridagi boshqarmalar va 
bo’limlar kiradi. 
Mamlakatda jamoat tartibini saqlash, mulkni turli shakllarini qo’riqlash, korhonalar, muassasalar, 
birlashmalar, mansabdor shahslar va fuqarolaprning huquq va burchlarini qonun bo’zilishlaridan 
himoya q’ilish militsiyaning eng muhim vazifasi hisoblanadi.