Navoiy davlat pedagogika instituti tabiatshunoslik fakulteti

TRIKOTAJ SANOATI

Trikotaj sanoati respublikada 30-40 yillarda shakllandi. 1939 yilda o’rta Osiyoda eng yirik hisoblangan Qo’qon paypoq fabrikasi (1943 yildan kombinat) ishga tushirildi. Urush yillarida Andijon va Toshkent shaharlarida trikotaj fabrikalari qurildi. 50-60-yillarda Samarqand (1950), Toshkent (1960), Buxoro (1961), Andijon (1967) shaharlarida trikotaj kiyimlar fabrikalari qurildi. Tarmoqdagi eng yirik korxona Toshkentda 1942 yilda ishga tushirilgan «Malika» trikotaj ishlab chiqarish birlashmasida erkaklar, ayollar va bolalarning 200 xildan ortiq ustki va ichki trikotaj kiyimlari ishlab chiqarilgan.

80-90-yillarda trikotaj korxonalari yangi uskunalar bilan bilan jihozlandi, yangi korxonalar qurildi, «Malika» ishlab chiqarish birlashmasi, Buxoro, Samarqand trikotaj fabrikalari, Qo’qon paypoq to’quv kombinati tubdan rekonstruksiya qilindi, Oltinko’l trikotaj matolar fabrikasi, Qorasuv va Jizzax paypoq fabrikalari ishga tushirildi. Xo’jobod (1985), Shahrixon (1986), Chortoq (1986), Shahrisabz (1993) da trikotaj-tikuvchilik fabrikalari foydalanishga topshirildi.

90-yillardan boshlab tarmoqda korxonalarni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish keng miqyosda amalga oshirildi, mulkchilik shakllari o’zgartirildi. Tarmoqda 11 aksiyadorlik jamiyati, 14 qo’shma korxona, 4 xususiy korxona faoliyat ko’rsatadi. Eng yirik korxonalar: «Bofanda», «Gurlan», «Malika», «Namangantrikotaj» aksiyadorlik jamiyatlari, «Oqsaroyto’qimachi», «Chinozto’qimachi», «Sag’bonteks», «Shavotteks», «Yadem tekstil», «Osiyo tekstil», «Bursel-Toshkent tekstil» qo’shma korxonalari. 2005 yilda respublikada trikotaj sanoati korxonalarida 32,1 mln dona trikotaj mahsulotlari ishlab chiqarildi.