Navoiy davlat pedagogika instituti O'zbek tili va adabiyoti yo’nalishi

Ertakli topishmoq:
Xuroyimning so’rog’iga javob
Sultonxon degan podsho umrining oxirida Xuroyim degan qizga uylanmoqchi bo’ldi. Sultonxon Xuroyimga sovchi yubordi.
Xuroyim qalinimga:
O’nta uloq,
Yigirmata bo’ri,
O’ttizta yo’lbars,
Qirqta tulki,
Ellikta no’xta,
Oltmishta axta,
Saksonta chaqaloq,
To’qsonta tumaloq,

Yuzta jumaloq bersin va shu so’zimning ma’nosini ayirib bersin debdi. Podsho fikr qilib, Xuroyimning aqlli ekanligini aytadi. Bu topishmoqning ma’nosi kishining hayotiga bog’liqligini aytadi. Kishi:

Uyda uloqday bo’ladi,
Yigirmada bo’riday bo’ladi,
O’ttizda yo’lbarsday bo’ladi,
Qirqda tulkiday bo’ladi,
Ellikda no’xtalangan otday aqli raso bo’ladi,
Oltmishda axtalangan otday qaytib qoladi,
Yetmishda sarg’aldoqday tilde boru dilda hech narsa bo’maydi,
Saksonda go’dak boladay bo’lib qoladi,
To’qsonda uydan chiqmay dumaloq bo’ladi,
Yuzda bergiligidan nargiligi o’ng’ayliroq bo’lib qoladi.
Sultonxon Xuroyimning so’rog’iga javob bergandan keyin, Xuroyim unga turmushga chiqib, Rustamxon degan o’g’il tug’adi.

3. 
   Lapar:
   

Gullarga oshiq bo'lib,
Sho'x-sho'x sayraydi bulbul.
Bulbullar sayrashganda-aa
Yayrab ketadi ko'ngil.
Oshiqlar yor vasliga-aa,
Yetishgan birondaaa,
Sevgi chechagi birla,
Tovlonadi ikki dil.
Davradagi yulduzlar,
Ikki yuzi qirmizlar,
Visol onin olqishlar
O'ynang yigitlar-qizlar.
Qiz-yigitlar sevishsin,
Yurtimda to'ylar bo'lsiin,
Bu toylarga kelganlar,
Doim o'ynasin-kulsin.
Ota-ona murodiii,
Farzandiga baxt berar,
Baxtli zamonim baxtli
Yigit-qizlarga to'lsin.
Davradagi yulduzlar,
Ikki yuzi qirmizlar,
Visol onin olqishlar
O'ynang, yigitlar-qizlar
O'ynang, yigitlar-qizlar.
Aytuvchi: Holoyim opa 47 yosh

4.