Navoiy davlat pedagogika instituti magistratura bo`limi o`zbek tili va adabiyoti mutaxassisligi



Download 0,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/73
Sana23.06.2021
Hajmi0,8 Mb.
#99118
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   73
Bog'liq
rauf parfi sheriyatida badiiy sanatlar

Talmih



 (“nazar solmoq”) she`r yoki nasrda mashhur tarixiy voqealar, afsonalar, 

adabiy  asar  qahromonlarni,  mashhur  shaxslar  yoki  maqollarga  ishora  qilmoq 

san`atidir

1



Rauf  Parfi  ijodida  badiiy tasvir  vositalaridan  unumli  foydalanilgan. Jumladan,  



talmih  san`ati  ijodkorning  falsafiy  ruhdagi  she`rlariga  yangi  ijodiy  ruh 

bag`ishlaydi.    Shoir  ijodida  qo‘llanilgan  talmih  san`atining  quyidagi  mavzu 

guruhlarini uchratamiz: 

1.  Tarixiy shaxslar nomi bilan bog`liq talmihlar: 

Tunlar bosib kelar dunyo hasrati, 

Kunlar gizli tug`yon, bosib kelar she`r. 

Nechuk qismat erur,shoir qismati?! 

Tushlarimni buzar hazrat Alisher… (T 16-bet) 

Mazkur  misrada  ijodkor  shoirlik  qismati  haqida  ta`sirli  va  asosli  fikrlarni 

bildirib,  turkiy  adabiyotini  rivojiga  hissa  qo‘shgan    XV  asrda  yashab  ijod  qilgan 

Alisher Navoiy nomiga ishora qilgan.  Yana bir bandda shoir ona vatan muhabbati 

hamda ajdodlar yodi haqida teran fikrlar bildirib, fors-tojik adabiyotining mashhur 

mutafakkiri Abulqosim Tusiy (Fidavsiy) nomi keltirilgan: 

 

 



 

Firdavsiy bir zamon aytgani kabi 

 

 



 

Har ne o‘tkinchidir, fanoning o‘zi, 

 

 

 



Faqat ikki narsa qolur abadiy –  

 

 



 

Botirning shavkati, dononing so‘zi. (T 5-bet) 

                                                             

  Ba`zi adabiyotlarda talmeh tarzida qo`llanilgan. Biz adabiyotshunos olim Anvar Hojiahmedovning “Mumtoz 



badiiyat malohati” asariga tayandik.  

1

  Hojiahmedov A. Mumtoz badiiyat malohati. Toshkent: “Sharq” nashriyoti, 1999. 41-bet. 



 


 

13 


2.  Asar  qahramonlari    nomi  bilan  bog`liq  talmihlar.  Shoir  she`rlarida 

asarlarga  murojaat  qilib,  mashhur  asar  qahramonlari  nomini  keltiradi.  Bu 

orqali  ijodkor  asar  qahramonlariga  tarif-u  tashbihlar  keltirib,  insonlarni 

shunday  mashhur  shaxslarga  xos  xislatlar  o‘zlarida  mujassam  etishga 

chorlaydi.    Bir  she`rida  turkiy  tillar  rivojiga  hissa  qo‘shgan  bobokalonimiz 

Alisher  Navoiyning    “Xamsa”  dostonlaridan    “sevgi  haqidagi  eng  dardli 

qissa”  deb  ta`riflangan    “Layli  va  Majnun”  dagi  qahramonlarga  ishora 

qilgan: 


Yuragim zindoni, bir yalong`och dor, 

Sollanib turadir faqat men uchun. 

Bunda bir muhabbat, zahri qotil bor, 

Bu zindonda bir Laylo bor, bir , Majnun. 

Rauf  Parfi  hatto  jahon    adabiyoti  namoyondasi    Vilyam  Shekspir  ijodiga 

ham  murojaat  etib,  uning  mashhur  asari    “Hamlet”ning  bosh  qahramoni  Hamlet 

obrazini qo‘llagan: 

 

 



 

 Zamondoshim mening, jafokash Hamlet, 

 

 

 



O, do‘stim, dunyoda xunxorlarni ko‘r, 

 

 



 

Ojizdir bu qalam, ojiz tasavvur. 




Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish