Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi

Kuygan bemorlarni parvarish qilish. Kuygan bemorning to‘shagi iflos bo‘lmasligi uchun matras bilan choyshab orasiga albatta kleyonka solinadi. Ichki kiyimlarini umumxirurgik bemorlarga nisbatan, tez-tez almashtirib turish kerak, chunki bunday bemorlarda yara yuzasi katta bo‘lganidan kiyim ko‘pincha yaradan ajralayotgan suyuqlikni shimadi. Uncha katta bo‘lmagan soha kuyganda terini haftada bir marta oddiy gigiyenik vanna qilib tozalash oson. Ko‘p joy kuyganda esa tadrijiy, umumgigiyenik vannalardan tashqari, terining sog‘lom joylari har kuni 2% li bor spirt eritmasi bilan artib turiladi. Davolashda va parvarish qilishda kuygan bemorni ovqatlantirish juda katta ahamiyatga ega.
SOVUQ URISHI.
Sovuq urishi past harorat ta`sir etgand a kelib chiqadi.
Bunda bemor a`zolarini noqulay sharoitlar : ho`l, tor poyafzal, holdan toyish paytida gradus da va hatto undan past haroratda sovuq urishi mumkin. Kupincha qul va oyoq barmoqlari, quloq burun sovuq uradi.
Sovuq urishning 4 darajasi farq qilinadi:
1 darajasi terining oqarishi va sezuvchanligining yuqolishi bilan xarakterlanadi. bemor isitilganidan keyin terisining shu qismi kukimtir – qizil bo`lib qoladi, ozgina shishadi va og`riydi . Sog`yishdan oldin odam sovuqqa sezgir bulib qoaldi, ba`zan terining kukimtir rangi saqlanib qoladi.
2 – darajasiga qon aylanishining birmuncha chuqur buzilishi kuzatilib, keyinroq tiniq suyuqlik bilan tulgan pufakchalar hosil buladi. Pufaklar atrofida teri kukimtir - qizil tusga kiradi. Infeksiya tushmasa urta hisobda 2 hafta ichida tuzaladi.
3- darajasida teri va uning ostidagi tuqimalar irib, nekrozlanadi. Jonsizlanish gemmoragik suyuqlik bilan tulgan yumshoq pufaklar hosil bulishi ifodalanadi. Bu pufaklar pustloq paydo bulishiga olib keladi. Kupincha unga yiringlanish qushiladi. Nobud bulgan tuqimalar kuchib tushgandan keyin ularnign urnida granulyatsiyalar yuzaga kelib, chandiqlanish va epitelizatsiya boshlanadi. Kasallik – 1-2 oy ichida tuzaladi.
4 darajasi nekroz chuqur joylashgan tuqimalar, shu jumladan suyaklarni ham qamrab oladi. GAvdaning shikastlangan qismi tuq kukimtir rangga, qoramtir suyuqlik bilan tula pufaklar bilan qoplanadi. Odatda pufaklar sovuq urishidan 2 hafta keyin paydo buladi (ikkilamchi pufaklar) Demarkatsiya chizig`I asta- sekin kurinadi va unchalik yaqqol sezilmaydi. Sovuq urgan sohada sezuvchanlikning hamma turi yuqoladi. Keyinroq shikastlangan qism qurib, kuchib tushadi va urnida chandiq hosil bo`ladi.Sovuq urishda bemorning umumiy ahvoli uning darajasiga bog`liq bo`ladi. Sovuq urishining dastlabki 2 darajasida bemoerning umumiy ahvoli unchalik yomon emas keyingi darajalarida toksemiya va infeksiya qushilishiga bog`liq holdagi klinikasi namoyon bo`ladi.(yuqori harorat, xolsizlik , ishtaha yuqolishi).