Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi

Qiziqarli masalalar va mashqlar to’plami.

BRONXIAL ASTMA

1-masala. 30 yoshli bemor A. da ovkat mahsulotlari (makaron, limonad, fanta ichimligi)ga allergiya bulib, badaniga toshma toshgan va nafas qisish xuruji bo‘lgan. Ikki marta aspirin va analgin tabletkasi ichganda ham shunday bo‘lgan. Vrachga ko‘rsatganda burnida polip borligi (ikki marta polipni oldirib tashlagan) aniklangan.
1. Qaysi kasallik deb o‘ylash mumkin?
2. Bu kasallikda qaysi dorilarni berish mumkin?
a) eufillin;
b) teofedrin;
v) berotek;
g) intal;
d) salbutamol.
1-masalaga javob. 1. Bemorda noimmunologik bronxial astma kasalligi bo‘lib, aspirinli astma deyiladi. Bu o‘zining uch variantli ko‘rinishiga ega bo‘lib, ular bronxial astma, salitsilatlar yoqmasligi va bur­lila qaytalanib turuvchi polip borligidir. Aspirinli astma kasalligining asosida prostaglandin sistemaning buzilishi yotadi. Bunda ularni sintez qilinishi izdan chiqib, bronxlarni toraytirish xususщyati kuchayib ketadi.
2. Aspirinli bronxial astmani davolash uchun tarkibida salitsilatlar bor ovkat mahsulotlari (sitrus mevalar, olxo‘ri, bodring, tomat va boshqalar) va nosteriod yalliglanishga qarshi dori moddalarni berish mumkin emas.
2-masala. 49 yoshli S. ismli bemor 10 yildan beri bronxial astma kasalligi bilan og‘rib keladi. Bir necha marta nafas qisish xuruji sababli kasalxonada davolangan. Kasalligi qaytalamasligi uchun kuniga 10— 15 mg dan prednizolon qabul qilib yuradi.
Keyingi bir necha kun davomida nafas yo‘llari yallig‘lanishi sababli nafas qisish xuruji tez-tez tutib, balg‘am ajralishi qiyinlashgan va shuning uchun bemor “Berotek” bilan ingalatsiya kila boshlagan, efedrin ichgan va eufillin inyeksiyasini qabul qilgan. Nafas qisish xuruji to‘xtamaganligi sababli tez yordamga murojaat qilgan va kasalxonaga keltirilgan. Obyektiv tekshirilganda ekspirator hansirash, nafas olish sonining minutiga 30 martaga, yurak qisqarishlari sonining minutiga 120 martaga, arterial kon bosimining esa 30/100 mm simob ustuniga tengligi aniqlangan.
Auskultatsiyada o‘pkada quruq xushtaksimon xirillashlar eshitilgan.
1. Bemorning bunday ahvoli kanday baxolanadi?
2. Bunday paytda kaysi davolash usulini qo‘llashni to‘g‘ri deb bilasiz?
a) simpatomimetiklar bilan ingalatsiya qilish zarur;
b) simpatomimetiklarni parenteral yuborish kerak;
v) atsetilsistein bilan ingalatsiya qilish zarur;
g) antibiotiklar berish kerak
d) prednizolonni parenteral yo‘l bilan yuborish lozim.