Navoiy davlat pedagogika instituti fizika- matematika fakulteti "umumiy fizika" kafedrasi

qoidalariga rivoya qila olish; 

-  fizikaga oid bilimlarni amaliyotga qo’llay bilish. 

---

 

 

 

 

IV.Fizikaning ilmiy nazariy asoslari. 

Har qanday jamiyat oldida chuqur bilimli, to’g’ri dunyoqarashga ega  bo’lgan, 

ongli,  intizomli,  g’oyaviy  lok,  estetik  didli,  insonparvar,  boynalminanchi  va 

mehnatga  muhabbat  ruxi  bilan  sug’orilgan,  bir  so’z  bilan  aytganda  barqamol 

insonni  tarbiyalash  vazifasi  turadi.  Barcha  o’quv  perdmetlari,  shu  jumladan 

fizika  ham  o’z  imkoniyatlari  darajasida,  o’zining  metodlaridan  foydalanib 

yuqoridagi vazifalarni hal etishga hissa qo’shadi. 

Maktabda  fizikaning,  boshqa  umum  ta’lim  perdmetlari  orasidagi  urni, 

fizikaning  boshqa  fanlar  orasidagi  to’tgan  urniga  qarab  belgilanadi.  U  filosofiya, 

matematika,  ximiya,  bilogiya,  astronomiya  va  boshqa  fanlar  bilan  o’zviy 

bog’langan.  Uning  yaratgan  nazariyalari,  metodlari,  ximiya,  astronomiya, 

biologiya, geologiya va texnikada keng qo’llaniladi. Bu esa fizikaning politexnik 

ta’lim berishda qanchalik katta ahamiyat kasb etishini ko’rsatadi. 

 

  Fizika ilmiy texnika taraqqiyotining asosini tashkil etadi. Halq xujaligining 

mexanizatsiyalash, avtomatlashtirish, energiya bilan taminlash va yangi materiallar 

yaratishni fizikasiz tasavvur qilib bo’lmaydi. 

 

Matematika  va  fizikaning  aloqasi  an’anaviydir.  Lekin  yakin  kunlarga 

kadar  fizika  matematikadan  o’z  oldiga  qo’yilgan  vazifalarning  hal  etishda 

foydalanib  keladi,  uning  oldiga  yangi  vazifalar  qo’yar  edi.  Hozirgi  kunda  esa 

elektronikaning 

erishgan 

yutiqlaridan 

hisoblash 

texnikasida 

keng 

foydalanshshokda.  O’rta  maktabni  yoki  o’rta  kasbiy  texnik  o’quv  yurtlarni 

bitib  chiqkan  yoshlar  kayirda  ishlamasin  ilmiy  texnika  taraqqiyoti  ta’sirida 

vujudga  kelayotgan  yoki  kelgan  ish  qurollari  va  jarayonlarga  duch  keladilar. 

Ularning asosida esa fizik qonuniyatlar yotadi. 

---

Fizika kursi 9 yillik maktabda, letsiy va kasbiy texnik o’quv yurtlarida esa 

1-2  kurslarda  o’qitiladi.  Bundan  tashqari,  astronomiya,  tabiatShunoslik, 

geografiya  kurslarida  ham  ba’zi  fizikaviy  tushunchalar  beriladi.  Fizika  ba’zi 

maktablarda  8-9  sinflarda  fakultativ  mash’gulotlar  orqali  chuqur  o’rganiladi. 

Bundan  tashqari  maxsus  fizikani  o’rganadigan  sinflar  ham  tashkil  etiladi.  Fizika 

o’qitishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 

1. 

O’quvchilar ongida fizik asoslarni shakllantirish. Jumladan 

muhim   fizik   qonuniyatlar   va   nazariyalar,   asosiy   fizik   hodisalar, 

fundamental tajribalar bilan tanishtirish.Fizikaning tadqiqot metodlari haqida 

tushuncha berish. JaxonShumul ahamiyatga ega bo’lgan kashfiyotlar bilan 

tanishtirish. 

2. 

Fizikani o’qitish jarayonida bilim berish bilan bir qatorda o’quvchilarning 

fikrlash va ijodiy qobiliyatini ham rivojlantirish. 

3. 

O’quvchilarning to’g’ri dunyoqarashini shakllantirish. 

4.G’oyaviy-siyosiy, vatanparvarlik, baynalminallik, insonparvarlik,estetik va 

mehnat sevarlik ruxida tarbiyalash. 

5.  Politexnik  ta’lim  beriSh,  olgan  bilimlarini  hayotga  qo’llay  olish  va  tanlashga 

kumaklashish. 

Yuqorida  kayt  etilgan  vazifalar  o’zaro  bog’langan  xodda  amalga 

oshiriladi.  Fizika  asoslarini,  uning  qonuniyat  va  hodisalarini  chuqur  o’rganish 

asosidagina 

o’quvchilarning 

dialektik-materialistik 

duneqarashi, 

to’g’ri 

duneqarashi  vujudga  kelishi  va  politexnik  ta’lim  olishi  mumkin.  Buning  uchun 

maxsus  tanlangan  matnlarni  ilmiy  asoslangan  metodlar  bilan  o’qitilgandagina  bu 

vazifalar hal etilishi mumkin. 

-