Navoiy davlat konchilik instituti kimyo-metallurgiya fakulteti «metallurgiya» kafedrasi

Shteynni hisoblash. Hisoblashni 100 kg aglomerat bo`yicha olib boramiz. Leninogorskiy Pb li zavod amaliyoti ma`lumotlari bo`yicha shteynga 80% Cu o`tadi deb qabul qilamiz, yoki

2,1 * 0,8 = 1,68 kg Cu

Shteyn tarkibini o`sha zavodni amaliyoti ma`lumotlari bo`yicha qabul qilamiz: 20% Cu, 12% Pb,

9% Zn, 20% S va qolgan hammasi Fe= kg

Shteyn tarkibini 57 – jadvalga keltiramiz.

57 – jadval. Shteyn tarkibi

Mahsulotlar	kg	%
Cu	1.68	20
S	1.68	20
Pb	1.0	12
Zn	0.76	9
Fe	3.28	39
Jami	8.4	100

Leninogorskiy zavodi ma`lumotlari bo`yicha, shteynga 30% S o`tadi (pirit bilan eritishda). S bo`lishini qabul qilib, aglomeratdan shteynga 2,4 * 0,30 = 0,72 S o`tishini topamiz, shunda shteyn hosil bo`lishi uchun 1,68 kg S talab etiladi. S ni недостающее miqdori (1,68–0,72=0,96 kg) shteynga kiritamiz, pirit S hisobiga. S ni pirit bilan kiritish talab etiladi. kg yoki pirit kg

Shlakni hisoblash. Shixta eritish aglomeratni o`zi eruvchanligi shartlarida 100 kg aglomeratdan tashkil topadi, 6,2 kg pirit, hammasi 106,2 kg. koksni sarfini xuddi zamonaviy zavodlardagidek shixtani eritishdan 10% yoki 106,2 * 0,1 = 10,6 kg gat eng deb qabul qilamiz. Koksda 10% zollar tarkibi 48% SiO<sub>2</sub>, 37% Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, 12% Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub> (8,4% Fe) va 2% CaO. Shlakga aglomerat va piritdan o`tadi, shuningdek zoldan koks, kg:

SiO₂ …………… 9,5 + 6,2 * 0,02 + 10,6 * 0,1 * 0,48 = 10,13

FeO ……………. (13,6 + 6,2 * 0,45 + 10,6 * 0,1 * 0,084 – 3,28) *

CaO ……………. 8,5 + 6,2 * 0,007 + 10,6 * 0,1* 0,02 = 9,1

MgO …………… 3,0

Al₂O₃ ………….. 3,0 + 10,6 * 0,1 * 0,37 = 2,39

ZnO …………….. 9,0 * 0,75 *

Shlakga Zn 75% miqdorda o`tadi, shuning amaliyot ma`lumotlaridan qabul qilingan. Leninogorskiy zavodi [13]. Shlakdan 95% oksidlar hisoblangan yig`indisini qabul qilib, shlakni chiqishini hisoblaymiz: (10,13 + 16,97 + 9,1 + 3,0 + 3,39 + 8,4) * kg. shlakni tarkibi 58 – jadvalda keltirilgan.