Navoiy davlat konchilik instituti "elektr energetikasi" kafedrasi

7.2. Rasm. Quyosh fotoelementning ishlash prinsipi. 
 

---

7.3. Rasm. Uy-joy uchun fotoelementli tizim. Photovoltaic system for 
residence 
Darhaqiqat, bugun kundalik hayotimizni, iqtisodiyot tarmoqlari faoliyatini elektr 
energiyasiz tasavvur etib bo‗lmaydi. Lekin keyingi yillarda unga bo‗lgan ehtiyoj 
shunchalik oshib ketdiki, bu iste‘mol hajmi uni ishlab chiqarish sur‘atidan ham 
ortishiga olib keldi. Ayni shu jihat esa endilikda sohaga innovatsion texnologiyalarni 
kengroq joriy etish orqali uni yanada taraqqiy ettirish bilan birga, tabiiy gaz, neft, 
ko‗mir kabi resurslarni tejashni ham taqozo qilmoqda. Mutaxassislarning fikricha, bu 
masalaning tugal echimi bo‗la olmaydi. Negaki, energiya hosil qilishda 
ishlatilayotgan tabiiy boyliklar zaxirasi cheklangan bo‗lib, qachondir uning tugashi 
allaqachon isbotlangan. YA‘ni hisob-kitoblarga qaraganda, ular shunday sur‘atda 
ishlatilsa, neft zaxiralari 45-50 yilga, tabiiy gaz 70-75 yilga, ko‗mir esa 150-160 yilga 
etar ekan, xolos. Achinarli jihati, uglevodorod manbalaridan surunkali foydalanish 
oqibatida oxirgi yillarda sayyoramizda iqlim o‗zgarishi, ozon qatlamining emirilishi 
kabi global ekologik muammolar ham yuzaga kelmoqda. Bularning barchasi dunyo 
hamjamiyati oldiga qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishni dolzarb 
masala sifatida qo‗ymoqda. 
Gap shundaki, muqobil energiya manbalari an‘anaviylariga nisbatan bitmas-
tuganmasligi, arzonligi, tejamkorligi, ekologik jihatdan bezararligi bilan alohida 
ajralib turadi. Uning quyosh, shamol, dengiz to‗lqinlari, er qa‘rining geotermal, 
kichik gidroenergetika, biomassa kabi ko‗plab turlari mavjudligi shundan dalolat 
beradi. O‗zbekistonda esa, uning tabiiy-geografik joylashuviga ko‗ra, ayniqsa, 
quyosh energiyasi eng istiqbolli hisoblanadi. Bu erda 320 kun quyoshli bo‗lishi, ya‘ni 
yillik quyosh energiyasi potensiali energiyaga bo‗lgan ichki ehtiyojdan bir necha 
marta yuqori ekanligi qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish uchun 
ulkan tabiiy imkoniyat yaratadi.

---