Навоий кон-металлургия комбинати навоий давлат кончилик институти “кимё-металлургия” факультети

Н.Г.Чернишевский А.Смит методига аниқ ҳарактеристика берган. Иккала 
методни бир вақтда қўллашнинг афзаллиги билан бирга, катта камчилиги ҳам бор: 
олинган натижаларни бевосита солиштириш ҳар доим ҳам мумкин эмас. Илмий таҳлил 
асосида олинган хулосалар, юзаки умумлашмалар билан бир қаторга қўйилади. Мазмун 
ва ходиса шакллари доим ҳам ўзаро мос келавермаганидан бу хулосалар баъзида бир-
бирига зид ҳам бўлган, аммо А.Смит буни охиригача тушуниб етмади. 
Ишчи капиталнинг иложсиз қўшимчасига айланиб боради, ишлаб чиқариш 
воситаларидан, меҳнат объекти ва шароитидан маҳрум бўла боради. Инсоннинг 
алмашувга мойиллиги унинг психологияси ва хулқ-атворига хос бўлиб, меҳнат 
тақсимотининг ривожига ҳам таъсир этади. Бундан кейин, меҳнат тақсимотининг ўсиши 
ва алмашувнинг кенгайиши параллел боради ва улар бир-бирининг ривожланишига 
туртки бўлади. Бу жараѐнда пулнинг муҳим роли бор. Смит товар дунѐсининг пулнинг 
стихияли равишда, узоқ ривожланиш жараѐни натижасида ажралишини кўрсатиб беради. 
Пулнинг пайдо бўлишини айрим талантли одамларнинг кашфиѐти ѐки одамларнинг ўзаро 
ҳамкорлигига боғлаш мумкин эмас. Смит пулнинг муомала воситаси функциясини 
бошқаларга нисбатан (бу принциплар Смитда бешта, Fарб олимларида эса асосан учта) 
алоҳида таъкидлайди. Оқибатда Смитнинг фикрича, пул техник қурол бўлиб, иқтисодий 
жараѐнларни енгиллаштиради, уни «муомаланинг буюк ғилдираги» деб баҳолайди. 
А.Смит олтин ва кумуш пулларни қоғоз пул билан алмаштириш мақсадга мувофиқ, уни 
эса банклар чекланган миқдорда чиқариши зарур деб ҳисоблаган, аммо бунга унча катта 
эътибор бермаган. А.Смитнинг қарашларида анча чалкашликлар бўлса ҳам, лекин у пул 
ва кредитни ишлаб чиқариш асосидан чиқарди, уларнинг ишлаб чиқаришга нисбатан 
тобелигини кўрсатиб берди. А.Смит пул-кредит омилларининг мустақиллигини етарли 
баҳолай олмади, уларнинг ишлаб чиқаришга тескари таъсирини тушунмади.