Навоий давлат кончилик институти Олмалиқ кон-металлургия факультети «Кончилик иши» кафедраси

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

27 
 
 
 
 
 

---

28 
2.1.3. Портлатиш скважиналарини бурғулаш учун бурғулаш 
станогини танлаш ва унинг унумдорлиги ҳамда сонини аниқлаш. 
Скважиналарни жойлаштириш. 
Портлатиш скважинларини бурғулаш деганда бурғулаш ускунаси 
билан кон жинсини бузиш ва бурғулаш натижасида ҳосил бўлган кон 
жинслари 
майда 
бўлакларини 
юқорига 
чиқариш 
тушунилади.
Скважинларни бурғулаш самарадорлиги кўпгина омилларга боғлиқ бўлиб,
улардан асосийси кон жинсларини бурғуланувчанлиги ҳисобланади. Кон 
жинсларининг бурғуланувчанлиги – бу кон жинсининг бурғулаш асбоби 
таъсирида бузилиш хусусиятидир. Кон жинсларининг бурғуланувчанлиги 
билан мос ҳолда бурғулаш дастгоҳларининг технологик кўрсатгичлари 
танлаб олинади.
 
Кон жинсларини қазиб олишга тайѐрлаш жараѐни қазиб олишнинг 
самарадорлигини таъминлаш мақсадида, кон жинсининг табиий ҳолатини 
ўзгартиришга йўналтирилган жараѐнни ўз ичига олади.
 
Кон жинсларини қазиб олишга тайѐрлашда поғонадаги қаттиқ кон 
жинслари портлатиш ѐрдамида парчаланади ва ўртача қаттиқликдаги кон 
жинслари эса механик усул билан парчаланади.
 
Механик усул билан майдалаш портлатиш усули билан майдалашга 
қараганда анча фойдалидир, чунки унумдорлиги юқори, таннархи кичик ва 
ишдаги хавфсизлиги юқоридир. Механик усул билан майдалашни
мустахкамлик коэффициенти f=8 гача бўлган кон жинсларига қўллаш 
мумкин.
 
Портлатиб юмшатиш усули мустаҳкамлик коэффициенти f=8 дан 
юқори бўлган кон жинсларига қўлланилади. Очик кон ишлари амалиѐтида 
кон жинсларини қазиб олишга тайѐрлашда портлатиб майдалаш усули кенг 
қўлланилади. Портловчи моддаларни кон жинси массивига қўллашнинг 5 
хил кўриниши мавжуд:
 

---

29 
1.Камера зарядларини қўллаш усули (тоғли шароитларда траншеяларни 
ҳосил қилиш учун оммавий портлатишларда қўлланилади);