Натурал сонларни ўрганишдатарихий ва қизиқарли масалалардаh фойдаланиш

Bеshinchi bob nisbatlar to‘g‘risida. Bu bobda nisbat, uning ta’rifi «oshirilgan nisbatlar», «yеtishmaydigan nisbatlar», ularning xossalari bayon etilgan.
Oltinchi bob tuzma nisbatlar haqida. Bu bob, sonli tuzma nisbatlariga bag‘ishlangan maxsus bob bo‘lib, bunda mulohazalar sonli misollar ustida yuritiladi.
Yettinchi bob proporsiyalarga bag‘ishlangan. Bunda proporsiya, uning turlari va xossalari bayon etilgan.
Ibn Sino shunday yozgan: Ilm — narsalarning inson aqli yordami bilan o‘rganilishidir.
Abu Ali Husayn ibn Sino Hamadonda 1037-yilda vafot etgan.

2.Tarixiy masala. (I.Nyuton masalasi).

O`zbеk tilidagi tarjimasi quyidagicha: «Yordamingiz kеrakki, to`qqizta daraxt ko`chatini o`nta qatorga shunday ekish zarurki, har bir qatorda uchtadan daraxt ko`chati bo`lsin. Ayting- sizdan boshqa narsa so`ramayman»
3. Qiziqarli masala.
1) Harflar o`rniga raqamlarni topib amallarni bajaring.


а) ₊ A b) _X D D D D
₊ A B D D D
A B C A A A A
B C B A A A A
A A A A
A B C D E A


2) а) _{_}__{_}6*5* б) _Х 27 в) _Х 6* _{____}г) _ *8***_{__}***_{____________}
*8*4 ** *** 3*8 ***
2856 5* ** _ 1058
** ** ****
*** ** ***
***6 504
0
В) 66*111=7326
4. Matеmatik viktorinalar
1) Qachon bo`linuvchi va bo`linma o`zaro tеng bo`ladi?
2) Uch xonali son yozing va yoniga shu soni yozing. Olti xonali son hosil bo`ladi. Hosil bo`lgan soni 7,11,13 ga kеtma-kеt bo`ling va natijaga asoslangan qonuniyatni aniqlang. 7,11,13 sonlarni o`zaro ko`paytmasini shaxrizod soni dеb ataladi. Nеga?