Нашрга тайёрлаган

3. Бисфенол (Bisphenol-A). Бисфенол-А диоксин гуруҳига оид энг кўп қўлланилган моддадир. Тайёр (пакетланган) егуликлар, пластмас шиша, детержан, косметик ва баданпарвариш махсулотларида сақловчи
26 Касалликларнинг сабаблари
(қўриқловчи) ўлароқ қўлланилади. Бисфенол-А тиш пастаси ва таом билан - оғиз орқали, парфюм ва детержанлар билан - нафас орқали қонимизга кирмоқда.
Ҳашорат дорилари, гигиеник салфетка (прокладкалар), лаб бўёғи ва пластикларда ҳам қўлланилган бу моддалар аёллик гормони остороген- га тақлидан ишлаб чиқарилгандир.
Вужудида Бисфенол-А бўлган хомиладор аёлда остороген дара- жаси юксак бўлгани учун, бачадон оғзи очилмайди ва оқибатда цезар амалиёти қилиниши керак бўлади. Айни пайтда ҳомиладор аёл вужу- дида андроген даражаси ҳам юксалади. Эркакларда эса аксинча, уларда Бисфенол-А андроген даражасининг пасайишига сабаб бўлади.
Бу ҳолат эркакларнинг хотинлашувига, аёлларнинг эса эркаклашуви- га, ҳар икки жинсда эндрометрозисга сабаб бўлади. Оқибатда, хотинлар боласини туширади, эркаклар жинсий органларида аномалия ва бепушт- лик пайдо бўлади.
Aлюминий гидроксид (Е173): Манбаси алюминий бўлган бу қўшимча модда вaктсинaларда бузилишни олдини олувчи, баъзи та- блеткалар ва ширинликларда ранг (алюмин ранги) берувчи ва намдан сақловчи сифатида қўлланилади. Токсик ёки аллергик ҳар қандай мод- дани, шу билан бирга қўшимча моддаларни ҳаддан зиёд сезувчанликка, мускул атрофияси (торайиши) ва фалажга сабаб бўлиши мумкин.
Бу қўшимча модда кўп давлатларда ман қилинишига қарамай, Тур- кияда фақат дори ва ширинликларга эмас, бемалол ош тузига қўшилиб сотилмоқда, ҳаммага, ҳатто чақалоқларга ҳам едирилмоқда!
Моносодиум глютамат (MSG) (E-621): Лаззат оширувчи. Қатор озиқ-овқат корхоналари ва ресторанларда лаззат оширувчи сифатида фойдаланилади. Хусусан, Хитой, Япон ва Турк ошхоналарида фойда- ланилади. MSG воситасида юзага келадиган муаммолар: бош оғриғи, чанқаш, ич кетиши, терлаш, кўкракда сиқилиш, гарданда қизиш ва аст- ма билан оғриганларда астма хуружларининг кучайиши.
MSG келтириб чиқарган муаммоларга “Хитой ресторани синдроми” ҳам дейилади.