Narx, talab va taklif hamda raqobat

1.1 diogramma

Ushbu diogrammada O’zbekiston, Italiya, Qozog’iston va Argentina davlatlarining neftni qazib olish ko’rsatgichlari keltrilgan(BBL/D/1K).¹

Yuqoridagi diogrammada to’rta davlatning o’tgan to’rt yil mobaynidagi neftni qazib olish hajmlari keltirib o’tilgan.

Tasvirdan ko’rinib turibdiki, eng yuqori qazib olish suratini Qozog’iston egallab turibdi. O’tgan yillar mobaynida bu davlat nisbatan barqarorlik ko’rsatgan, ya’ni 2013-yilda 1500 BBL/D/1K hajimdagi nift qazib olgan bo’lsa 2014-2015-yillari bu ko’rsatgich 1600 ga chiqdi. Nixoyat 2016-yili biroz pasayish bo’ldi ya’ni 1590 ga tushdi. Bu tabiiy boylikka bo’lgan etiborda Argentina o’rtacha ko’rsatgichlarga ega. Bu davlat ortda qolgan to’rt yil davomida neftni bir ma’romda qazib oldi. Bu davlat ham hudi boshqa davlatlar singari neftga bo’lgan extiyojlarini kamaytirib borishmoqda. Buning isbotini 2013-yili qazib olgan neft miqdori bilin 2016-yildagi qazib olgan neft miqdorlari orasidagi farq 20 BBL/D/1K ga kamaygan bo’lib chiqmoqda. Argentinadan so’ng Italiya ham neftga bo’lgan etiborini yildan yilga kamaytirib bormoqda. Italiyada 2013-yili qazib olish hajmi 110 ni ko’rsatgan bo’lsa 2014-yili100 ni, 2015-yili 90 ni va nihoyat 2016-yili 60 gacha tushgan. Raqamlardan ko’rinib turibdiki, Italiya anch salmoqli natijaga erishgan. Bu davlatlar orasida eng so’ngi o’rinda ko’rsatgan natijalari bilan O’zbekiston bormoqda. Xususan 2013-yildagi qazib olish surati 70 bolgan bolsa, 2014-yilda esa bu ko’rsatgich biroz o’sib 72 ni hosil qildi. 2015- yilda natijalar yana pasayib 68 ga yetdi, 2016- yildagi ohirgi natija 50 ni tashkil qildi. O’zbekistonda ham brogan sari pasayish kuzatilmoqda.