Наргис Қосимова

янгиликлар
, яъни информацион жанрларнинг ортиб бораётганини кўриш 
мумкин. www.kun.uz, 
www.daryo.uz
, 
www.UzDaily.uz, www.gazeta.uz каби 
электрон нашрлар айнан ахборот жанридаги материалларни беради ва бу 
сайтлар 
топ-рейтингнинг 
олди 
қаторларида 
туришади. 
Масалан, www.kun.uz сайтига бир кунда ўртача 20 тадан 30 тагача хабар 
қўйилади. Сайтлар топ-рейтингининг 2-ўрнида турган ушбу сайтга бир кунда 
16574 нафар фойдаланувчи ташриф буюради
1
. 
Тадқиқотчиларнинг фикрича, оперативлик биринчи поғонага чиққан 
глобал интерактив журналистикада тезкорликни унча талаб қилмайдиган 
айрим жанрлар (очерк, эссе) камроқ қўлланилмоқда. Аммо таҳлилий жанрлар 
ўз қимматини йўқотгани йўқ. Масалан, Россия ва дунёда бўлаётган воқеа-
ҳодисалар тўғрисидаги чет эл матбуотида берилган мақолаларни шарҳлашга 
бағишланган сайтдаги шарҳларни ўқиш учун бир кунда 15570 киши 
(12.04.2018 ҳолати) киради. 
Қолаверса, сайтлардаги мақолаларга ўқувчи ўз фикрини ёзиб қолдириш 
(комментарийлар) имкони шарҳ жанри элементлари оммалашиб бориши, 
шарҳлаш журналистикаси янги қиёфада намоён бўлишига олиб келмоқда. 
Интернет журналистика жанрлари орасида 
кичик мақола
ҳам алоҳида 
ўрин тутади. Интернет тармоғида кичик мақоланинг деярли барча турлари 
(мақола, анонс, аннотация, кичик рецензия, тақриз) кенг тарқалган. 
Мамлакатимиздаги босма нашрларнинг электрон версиялари аксариятида 
интернет аудиторияси инобатга олинмай, техник имкониятлардан тўла 
фойдаланмай босма нашрдаги материаллар қандай бўлса, шундайлигича 
жойлаштирилиши уларда интернет журналистиканинг ўзига хос жанрлари 
юзага келишига тўсқинлик қилмоқда. 
Умуман олганда интернет журналистика жанрлари ҳали тўлалигича 
ўрганилгани, илмий асослангани йўқ. Глобал тармоқда юзага келаётган янги 
жанрларни ўрганиш ва тадқиқ қилиш олдимиздаги вазифалардан биридир. 
Интернет журналистика соҳасида биз санаб ўтган ва шу каби бошқа 
муаммолар, хусусан, яхши мутахассислар, юқори билим ва малакага эга 
интернет журналистлари етишмаётгани сабаб юзага келмоқда. “Журналист 
кадрлар илк газеталар нашр этилгандан икки аср ўтгачгина тайёрлана 
бошланди. Бу заруратни матбуотнинг кўпайиб бориши ва таъсири кучайиб 
бориши, фақат янгиликлар эмас, таҳлилий материаллар, профессионал 

---

155 
шарҳларга бўлган талабнинг ортиши ҳам белгилаб берди”. Онлайн 
журналистика ривожланиб борар экан, интернет журналистларига бўлган 
эҳтиёж ҳам ортиб бораверади ва айни дамда уларга катта талаб қўяди. 
Интернет журналистининг ОАВнинг бошқа турларида хизмат қилаётган 
журналистлардан фарқи шундаки, у бир вақтда телевидение, радио ва босма 
нашр журналисти хусусиятларини ўзида жамламоғи керак. Глобал тармоқ 
журналисти ахборот беради, мамлакатимиз ва дунёда рўй бераётган воқеа-
ҳодисаларга муносабат билдиради, ўз баҳосини беради, ҳам ўша хабарни 
сурат билан бойитади. Интернет журналисти аудиторияга яқин бўлиши, уни 
нима қизиқтиришини, у учун қайси мавзулар долзарб эканини билиши, баъзи 
муҳим мавзуларни олдиндан сезиши лозим. 
Интернет журналистикаси конвергенция жараёнида аксарият таҳлилий 
жанрларни йўқотди. Тезкорлик, қисқалик ва лўндаликка асосланган интернет 
журналистикасида