Намду филология факультети ўзбек тили йўналиши магистранти Саидаҳмедова Нигора Сулаймоновнанинг “Наманган вилояти агиотопоним ва экклезионимларининг социолингвистик тадқиқи” мавзуидаги магистрлик диссертацияси

Antroponekronimlar. Viloyat antroponekronimlar kishi nomlari asosida yuzaga kelgan mozor, qabriston va ziyoratgoh nomlaridir.
Hudud antroponekronimlariga o’tmishda yashagan obro’-e’tiborli, taqvodor, imon-e’tiqodli valiy, sayid, eshon, xo’ja maqomidagi kishi nomlari lug’aviy asos qilib olingan. Bunday ob’ektlar shu yerga ilk dafn etilganligi yoki qabrlari, maqbaralari bo’lganligi bois shunday atalgan.
Sherqurbonvaliy mozorlari – umumiy yer maydoni 3.00 gektardan iborat bo’lib, Yangiqo’rg’on tuman G’ayrat QFY hududida joylashgan. IX asrlarga oid.

Sulton Sayyid Jalolliddin maqbarasi - Chortoq tuman, Koroskon qishlog’ida, mahalliy qabriston hududida joylashgan. Yodgorlik mahalliy axoli vakillarining aytishlariga qaraganda, Termiziylar avlodlaridan bo’lgan Sulton Sayyid Jalolliddin va onalarining nomi bilan bog’langan.
Mahalliy aholi tomonidan har ikkalalariga alohida ushbu maqbaralar qurilgan.
Qurbon buva mozori ziyoratgohi - Norin tuman, Cho’ja qishlog’ida joylashgan, qadimiy qabriston. Eshonbuvaning qabri bo’lganligi uchun Qurbonbuva nomi bilan ataladi. Majmuada maqbara, qabriston, ziyoratgoh, antik davrga oid arxeologiya yodgorligi mavjud.
Antroponekronimlarning deyarli barchasi tuzilishiga ko’ra qo’shma tarkibli bo’lib, ularning tarkibida o’zbek xalqiga xos hurmat-e’tibor, e’zoz motivlarini ifodalovchi valiy, sayid, eshon, xo’ja ijtimoiy-siyosiy terminlar bilan bir qatorda bobo, ota, ona, buvi kabi lug’aviy birliklar qo’llanadi. Masalan, Bejirim ota (Uychi t. Uychi sh.), Ahmadbob (Chust t. G’ova q.), Bulgadarazbobo (Pop t. Uyg’ur q. ), Ko’klar buva mozori (Chust t. G’ova q.), Ilinji ota mozori ( Chust t.), Xo’ja Safid mozori ( Chust t. Varzigon q.), Eshon so’fi buva mozori (Chust t. Olmos q.), Dahiyakota ( Uychi t. Jiydakapa q.), Devonabuva gumbazi (Uychi t. Yorkatay q.), Imom Husayn (Kos. t.), Imomota qabristoni (Pop t. Parda Tursun q.) kabi.
Hudud nekronimiyasi uchun yana bir xarakterli jihat shundaki, ob’ektlarni salmoqli qismi antroponimlar, ya’ni kishi nomlari bilan atalgan, bunda mozor yoki qabristonni bunyod etgan, unga birinchi dafn etilgan ulug’, mo’’tabar, aziz, diniy martabali said, eshon, xo’ja tabaqasidagi kishi nomlari asosga olingan yoki aniq kishi ismi qo’llanmasa-da, diniy tabaqa ifodalovchi birliklarga e’zozlash, hurmat semalarini ifodalovchi buva, bobo, buvi, ota kabi so’zlarning qo’shish bilan atoqli nomlar hosil qilingan: Toptig’ ota (Kosonsoy t.), Saidbuva, Buvota buva, G’oyibbuva (Norin t.), Ernazareshon buva, Hojimatbuva (To’raqo’rg’on t.), Bejirimota, Devonabuva (Uychi t.), Jiyanbuva, Xo’ja Sayid, Yalong’ochota, Qosimqori (Uchqo’rg’on t.), Ayritosh buvam mozori, Bobo Buzruk, Ilinji ota, Murodbuva, Ulug’ota, Xo’ja Safid, Xalfabuva, Xasti Oxunbobo, Eshon So’fibuva (Chust t.), Eshonbuva, Xo’jabuva (Yangiqo’rg’on t.) kabi.