Namangan shahar 36- sonli umumta`lim maktabi geografiya fani o`qituvchisi Sheraliyev Muzaffarning 5-sinflar uchun tayyorlagangan tadbir senariysi

d) Sharqiy Yevropa, O’rta Yer dengizi va Osiyo
7. Eramizning II asrida mukammalroq xarita kim tomonidan tuzilgan?
a) Erotosfen b) Ptolemey c) Beruniy d) Xorazmiy
8. O’rta Osiyoda birinchi bo’lib Shimoliy yarim sharning globusini yasagan olim nomi ko’rsatilgan qatorni belgilang.
a) Xorazmiy b) Beruniy c) Farg’oniy d) M.Ulug’bek
9.O’zbekistonning eng baland nuqtasini belgilang.

1. 
   Nurota tog’i b)Zarafshon tog’i c)Hisor tog’i d)Hazrat Sulton tog’i
   

10. O’rta Osiyo geografiyasining asoschisi kim?
a) Prjevalskiy b) Beruniy c) Farg’oniy d) Xorazmiy

2-shart.

Mavzu tanlashadi va savollarga javob berishadi.shart boshlanmasdan qaysi o`quvchi boshlab berishi tanlab olinadi.savol davlat nomlarini yozing.
Xarita
1.Xaritaning o`ziga xos tili mavjud bu nima? (shartli belgi)
2.Xarritada jigarrang bilan nima tasvirlanadi? (tog`lar)
3.Xaritalarda reylif nima bilan tasvirlanadi? (gorizantallar)
4.Yer yuzining qayerda qancha yog`in yog`ishi,havo harorati qanday bo`lishi,shamollaryo`nalishi,qanday xaritalarda tasvirlanadi. (iqlim xaritasida)
5.Aholining irqiy va diniy mansubligi issiqlik mintaqalari,tabiat zonalariqanday tasvirlanadi? (ranglar)
6.Geografik xaritalarda havo bosimibir xil bo`lgan nuqtalarni tutashtiruvchi chiziqlar nima deyiladi?(izobara)
7.Xaritalarda turli obyekt va hodisalarning harakati,siljisi harakati yo`nlishinima bilan tasvirlanadi?(strelka)
8.Xaritada izoterma chiziqlar qanday chiziqlar?(havo harorati birxil bo`lgan nuqtalarni tutashtiruvchi chiziqlar)
9.Xaritada suvliklar qanday rangda tasvirlanadi? (havorang)
10.Xaritada 200-500 m gachabo`lgan joygacha bo`lgan qirlar xaritada qanday rangda tasvirlanadi?(sariq)
Ufq tomonlari
1.Ufqning asosiy tomonlari nechta? (4ta)
2.Ufq tomonlarini aniqlovchi asbob qaysi? (kompas)
3.315^oufqning qaysi tomoni? (shimoliy g`arb)
4.90<sup>o</sup>ufqning qaysi tomoni? (sharq)
5.Janubiy- sharq necha gradus azimutga teng? (135<sup>o</sup>)
6.Siz 270<sup>o</sup>azimut bilan yursangiz necha gradus azimut bilan qaytasiz? (90<sup>o</sup>)
7.Ufqning asosiy tomonlari qaysilar?(shimol,janub,garb,sharq)
8.Joydagi ikki yo`nalish orasida hosil bo`lgan burchaknima? (azimut)
9.225<sup>o</sup>ufqning qaysi tomoni? (janubiy-g`arb)
10.180^oufqning qaysi tomoni? (shimol)
Olimlar
1.Geografiyaatamasini fanga kiritgan olim? (Eratosfen)
2.Dunyodagi birinchi xaritani kim tuzgan? (Eratosfen)
3.Vllasr oxiri-lXasr boshida yashab ijod qilgan.Yerning sharsimonligini aniqlagan olim kim?(Al-Xorazmiy)
4.Afrikani aylanib Hindistonga brogan sayohatchi kim? (Vasko da Gama)
5.X asroxiri-Xl asrning birinchi yarmida yashagan Yerning birinchi modeli-globus yasagan va asarlarida Yer sharining narigi tomonida ham quruqlik borligi haqida yozib qoldirgan,dunyo xaritasini tuzgan olim kim? (Abu Rayhon Beruniy)
6.7 yil davom etgan 2 ta sayohatida 15 ming km dan ortiq yo`lni bosib, ,,Safarnoma’’ asarini yozgan olim? (Nosir Xisrov)
7.1519-1521 yillarda dunyoni g`arbdan -sharqqa aylanib chiqib,Yerning sharsimonligini isbotlagan va yer yuzasining katta qismini suv qoplab yotishini aniqlagan sayohatchi? (Fernan Magellan)
8.Geografik joy nomlari va terminlarga izoh bergan asar ,,Devoni lug`atit turk’’asari muallifi kim?(Maxmud Qoshqariy)
9.Kim o`zi 1492 yil bilmagan holda Hindistonga boraman deb Amerika qirg`oqlarini kashf etgan?(X.Kolumb)
10.,,Su`at ul arz’’ya`ni ,,Yerning tasviri’’asarining muallifi kim? (Al-Xorazmiy)