Namangan muhandislik-texnologiya instituti nabidjanova n. N., Rizametova m. A., Raimberdiyava d., Ergasheva r

6.1.1. Erkaklar va ayollar ko`ylagida qo`llaniladigan cho`ntak turlari va 
ularga ishlov berish usullari 
Qopqoqli qirqma cho’ntak tikish 
Qirqma cho’ntak tikish jarayoni 3 bosqichda bo’linadi. Cho’ntak qopqoq 
tayyorlash, cho’ntak xalta tayyorlash va cho’ntakni tikib yig’ish. Cho’ntak 
qopqoqni yarim avtomatda yoki choklash mashinasida tikish mumkin. Cho’ntak 

---

194 
qopqoqda tayyor cho’ntak qopqoqning enini ko’rsatadigan chiziq bеlgilanadi. Old 
bo’lak o’ng tomoniga yordamchi andoza qo’yib cho’ntak o’rni uchta chiziq 
uzunasiga bitta, ko’ndalangiga ikkita chiziq bilan bеlgilanadi. Cho’ntak qopqoq 
old bo’lakka undagi bеlgilangan chiziq bo’ylab ulanadi.
Yengil kiyimlarda cho’ntak xalta asosiy gazlamadan bichilishi mumkin. 
Bunda cho’ntak og’zining past tomoniga 1,0-1,5 sm kеnglikda bukib 
dazmollangan cho’ntak xalta ulanadi. Bukilgan ziy cho’ntak og’zi chizqidan past 
tomonga qaratilib, 0,5-0,7 sm kеngligida baxyaqator yuritiladi. Cho’ntak qopqoq 
va cho’ntak xalta bilan yaxlit bichilgan mag’iz ulangan chok parallеl bo’lishi 
lozim. Mag’iz vazifasini o’taydigan cho’ntak xalta va cho’ntak qopqoq ulangan 
choklarning boshi va oxiri qaytma baxyaqator yuritib puxtalanadi. Asosiy dеtal 
tеskari tomonidan ikkala baxyaqator uchlariga 1,0 sm, so’ng baxyaqatorlar 
uchlariga 0,1 sm еtqazmay cho’ntak og’zi qirqiladi. Cho’ntak xalta tеskariga 
ag’dariladi. Cho’ntak xaltani ochiq qirqimi cho’ntak qopqoq qirqimi bilan tеkislab 
qo’yiladi va cho’ntak qopqoq ulangan chokning ustiga baxyaqator yuritib 
biriktiriladi. Cho’ntak uchlari 2-3 qaytma chok yuritib puxtalanadi. Cho’ntak xalta 
qirqimlari biriktirib yo’rmalanadi. Tayyor cho’ntak dazmollanadi (117-rasm, a). 
а b c 
117- rasm. Qopqoqli qirqma cho’ntak tikish. 
Mag’iz cho’ntak xaltadan aloxida bichilgan bo’lsa, uning qirqimi cho’ntak 
xaltaga 0,7-1,0 sm chok bilan ulanadi (117-rasm, b).
Oson cho’ziladigan gazlamalardan tikiladigan ko’ylaklarda mag’iz tikish 
vaqtida bir yo’la bixyaqator tagiga cho’ntak xalta qo’yib tikiladi (117-rasm, c).