Namangan muhandislik qurilish

17.3-rasm. Tirsakli vallarni dinamik muvozanat uskunasining
sxemasi:
1 va 3-tayanch; 2-tirsakli val; 4-generator; 5-yuritish vali; 6 va 11-g’altaklar; 7 va 
9-mag nitlar; 8-o’lchov asbobi; 9-elektr toki kuchaytirgich. 
Avtomobildan yechilgan g’ildiraklar dastgoxlarda statik muvozanat-lanadi 
(17.4-rasm) g’ildiraklar dastgox gupchagiga maxkamlanadi, bu gupchakning 
aylanish markazi gorizontal joylashgan. g’ildirakni aylantirib, uning qaysi 
holatida to’xtashi belgilanadi. Agar g’ildirak har gal bir holatda to’xtasa, u
nomuvozanat bo’ladi. g’ildirakni nomuvozanatligi aniqlashda shinadagi havo 
bosimi 0,02-0,03MPa gacha pasaytiriladi va undagi muvozanatlash toshlari yechib 
olinadi. 
G’ildirak quyidagicha muvozanatlanadi. G’ildirak soat yo’nalishining 
harakat yo’nalishiga qarshi aylantiriladi va to’xtagandan keyin uning yuqori holati 
bo’r bilan belginadi. G’ildirak teskari tomonga aylantiri-ladi va yana unga belgi
chiziladi. Ikkala belgi o’zaro mos kelmasa, stanok valining podshipniklaridagi 
ishqalanish kuchlarining momenti ta’sir etgan bo’ladi. Belgilar orasi teng ikkiga
bo’linadi va yangi belgi qo’yiladi. Bu belgining ikki tomoniga g’ildirak diskasiga 
bittadan muvozanatlash tishi biriktiriladi. Toshlar prujinasimon plastina bilan
mahkamlanadi. Plastinaning uchlari pokrishka yon devorining ostiga kirgiziladi.
G’ildirak yana aylantiriladi. G’ildirak to’xtagandan keyin toshlar pastda joylashsa, 
bu toshlarning vazni muvozanatlash uchun yetarli hisoblanadi. Aks holda diskaga 
vazminroq tosh biriktiriladi. 
Ba’zan statik muvozanatlashdan so’ng g’ildirakning aylanish tezligi 

---

118 
oshirilganda, uning nomuvozantligi bilinib qoladi va maxsus stanoklarda dinamik 
muvozanatlash usuli bilan bartaraf etiladi. 
a 
17.4-rasm. Yonilg’i avtomashinalarining g’ildiragini dinamik