Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish»

 
 
 
Ma’ruzani mustahkamlash uchun savollar 
1.
 
Quritish. 
2.
 
Quritish maksadi. 
3.
 
Quritish jarayoni grafigi. 
4.
 
Nam material vazni. 
5.
 
Materialning nisbiy namligi. 
6.
 
Material Quritishniing ikkinchi davri. 
3 – ilova
 
Ma’ruzaning uslubiy ta’minoti 
 
1. N.A.Maxmudova. Teplotexnika i teplotexnicheskie oborudovanie:- Toshkent, TAQI. 2005 
2. Peregudov. V. Teplotexnika i teplotexnicheskie oborudovanie:- Moskva, “Stroyizdat” 1990.
2-mavzu: Keramik xom ashyo materiallarni quritish va kuydirish 
jarayonlari
. 
Reja: 
1. Keramik materiallarni ishlab chiqarish texnologiyasi. 
2. Keramik xom ashyomateriallarni quritish va kuydirish jarayonlari.
Tayanch so’zlar: Keramik materiallar, kuydirish jarayonlari, quritish.
Kar’erdan keltirilgan xom ashyo yirikligi 5 mm gacha qilib maydalanadi. 
Qattiq jinslar tosh maydalagich mashinalarida, yumshoqlari esa (tuproq, bo’r) suv 
bilan maxsus xovuzda qorishtirib maydalanadi. 

---

97 
Xovuzda xosil bo’lgan shlam deb ataluvchi qotmoqsimon bo’tqa quvur orqali 
tsilindr shaklidagi aylanma tegirmonga yuboriladi. 
Po’lat yoki cho’yan sharchalar solingan tegirmon xar daqiqada 28 marta 
aylanadi va natijada undagi 35-45% gacha bo’lgan shlam mayda qilib tuyiladi. 
Tuyilgan shlamning kimyoviy tarkibini to’g’rilash uchun uni uzatuvchi quvurlar 
orqali shlam saqlagich xovuzlarga yuboriladi va oksidlar miqdori laboratoriyada 
aniqlanadi. 
Pishirish. Tayyorlangan xom ashyo materiallari aylanma pechlarda pishiriladi. 
Pech’ qattiq pulat listlardan yig’ilgan uzun tsilindr bo’lib, uning ichki qismi o’tga 
chidamli material bilan qoplangan. TSilindr uzunligi 185...230 m, diametri 5-7m. 
Aylanma pech’ maxsus tayanchlarga bir tomonga nishab (4
o
) qilib o’rnatiladi. 
Aylanish tezligi daqiqasiga 1-2,5 aylanishga teng. 
Xom ashyo namligi 34-40% bo’lgan shlam sifatida pechning yuqori qismiga 
tushadi. Uning nishab tomonidan esa bosim ostida issiqlik manbaidan olanga 
yuboriladi. Pechning tuxtovsiz aylanishi xisobiga xom ashyo asta-sekin yuqori 
harorat tomon siljiydi. 
Asosiy fizik-kimyoviy jarayon aylanma pechda kuydirish vaqtida ro’y beradi. 
Bu jarayonlarni qurib o’tamiz. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 
1. Maxmudova N.A., YUnusov J.YA. Uchebnoe posobie. Teplotexnika i 
teplotexnicheskie oborudovanie. TASI. Tashkent 2005.
2. 
Peregudov V. V.
«Teplotexnika i teplotexnicheskoe oborudovanie» 
M.:
Stroyizdat
, 1990.
3. Maxmudova N. A. Issiklik texnikasi va issiklik texnikasi uskunalari. Ukuv 
kullanma TAKI. Toshkent 2012.