Namangan muhandislik pedagogika

3.1-rasm. Titrama qo’zg’atuvchi sxemasi  

 

                    ( 

 

   

 

                      (3.3) 

 

Bu yerda: e –debolans eksentrisiteti, m. (3.1 -rasm) 

 

  

   

  ( 

 

  

 

)

 ( 

 

  

 

 

                         (3.4) 

 

Bu yerda:

                       

  

  

 

    

                                  (3.5) 

 

Zichlash  mashinalarini  eng  ko’p  tarqalgan  va   gruntga  katta 

ta’sir qiluvchi organi jo’va hisoblanadi.   

---

 

Quyidagi 

metal 

yuzali 

juvaning 

asosiy 

parametrini 

hisoblaymiz.  Uning  asosiy  parametrlari 

 

  

  uning  kengligi 

 

  

  katok 

og’irli 

 

 

 (3.2-rasm). 

 

3.2-rasm.  Tekis  yuzali  jo’vani  zichlanadigan  qatlam  bilan 

ta’sir sxemasi 

 

Katokning ko’ndalang turg’unlik shartiga ko’ra va qatlamni bir 

xilda  zichlanishini  ta’minlash  uchun  qatlam  kengligi  bo’yicha  juva 

kengligini topamiz.  

 

     

  

  

  (           

  

           (3.6) 

 

Katok  massasi  qatlamni  zichlanish  samaradorligi  sharti 

bo’yicha  gurunt  yuzasidagi 

 

   

  maksimal  kuchlanishi  uning 

maksimal  zichligi 

 

 

  dan  oshib  ketmasdan  hisoblanishi  kerak, 

bunda: 

 

---

 

 

   

 

 

 

  

 

√*

  

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

            (3.7)                              

 

 

Bundan 

qatlamning 

to’liq 

deformasiyalanish 

kattalik 

koeffitsientini aniqlaymiz.  

 

  

 

 

 

 

 

 

                  (3.8)                  

Bu  yerda:

  

 

   qatlamning  to’liq  deformasiyalanishi  to’liq 

moduli.  (bog’lanish  qatlamlarda

   

 

           

  

  

 

  ,  bog’lanmagan 

qatlamda

  

 

                 

 

     

 

                        

Qattiq  jo’vali  katoklarni  qatlam  bilan  tishlashish  yuzasi 

formasi  to’g’ri  burchakni  tashkil  etadi.  Uning  katta  tomoni  juva 

kengligiga  teng.  Kichik  tomoni  esa  xorda  juvani  qatlam  bilan 

tishlashgan  qirg’ogi  bo’ylab  uzunligiga  teng.  Bu  turdagi  katoklar 

uchun 

 

 

              Gruntning deformasiya kattaligi   

 

  kattalikga 

bog’liq bo’lib, tushadigan yuza uning uzunligidan kichkina bo’ladi.  

 

   

 katokni  yuk  bilan  bosishi  bilan  aniqlanadi.  Olingan 

kattaliklar  gruntning  zichlanish  chegarasi  bilan  solishtiriladi.  Agar 

shart  bajarilsa,  demak,  hisob  kitoblar  to’g’ri  bo’ladi  va  katokning 

asosiy parametrlari to’g’ri tanlangan bo’ladi.   

Maqbul zichlanish chuqurligi, sm, 

 

 

 

 

 

 

 

√

  

 

 

 

 

 

 

 

 

              (3.9)                       

 

---

 

Bu  yerda:  W,

  

 

-  zichlanadigan  qatlamning  haqiqiy  va  maqbul 

namligi, %.