Namangan muhandislik pedagogika isntituti "menejment" kafedrasi ismatov r. O., Ahmedov o. T

 
3. 
Depsinayotgan yoki tushkunlik holatida bo’lgantarmoqlardagi raqobat.
 
4. 
Tarqoq tarmoqlardagi raqobat.
 
5. 
Xalkaro bozorlardagi raqobat.
 
Korxona axvolining variantlari:
1. 
Bozordagi ilgorlar (etakchilar). 
2. 
Ikkinchi darajali o’rinda bo’lganlar.
 
3. 
Zaif yoki raqobatda talofat ko’rgan korxonalar.
 
 
6.2. Yangi tarmoqlarda raqobat strategiyasi 
Yangi tarmoq - bu «oyokka turish»ning ilk bosqichida bo’lgantarmoq. Yangi 
tarmoqlar strategiyani ishlab chikuvchilar oldiga aloxida muammolar kuyadi. Ular 
quyidagilar: 
- yangi bozor yaxshi o’rganilmaganligi, statistiq ma’lumotlar yetarli 
bo’lmaganligi uchun uning kelajakdagi rivojlanish tendentsiyalarini aniq belgilash 
imkoniyati bo’lmaydi; 
- nou-xoularning ko’p qismi patentlangan bo’lib, astoydil qo’riqlanadi, shuning 
uchun ulardan foydalanish imkoniyati bo’lmaydi; 
- raqobat kurashida texnologiyalarning kaysinisi yutib chiqishi va kaysi tovarlar 
xaridorlarga ma’kul kelishi xaqida bir xil fikrga kelish kiyin bo’ladi; 
- xar bir korxona o’zining texnologiyasini, tovar turini va mahsulotni 
tarkatishga bo’lgan strategik yondoshuvini istemolchilarga tan oldirishga xarakat 
qiladi; 
- ishlab chiqarish xajmlarining o’sishi bilan tajribaning egri chizigi samarasi 
ishlab chiqarish xarajatlarini sezilarli darajada pasaytiradi; 
- korxonalar o’z raqobatchilari xaqidagi ma’lumotlarni yetishmasligini doim xis 
qiladilar; 
- ko’p xollarda korxonalarda xom ashyo va materiallar bilan ta’minlaydigan 
ishonchli ta’minotchilarni kidirish muammolari yo’zaga keladi; 
- juda ko’p kompaniyalar pul mablaglarini yetishmasligini xis qiladilar va rakib 
korxonalarga kushilib ketadilar yoki ularni sotib oladilar. 
Yangi tarmoqda biznes qilishning eng muxim strategik muammolaridan biri 
shuki, unda doimo tavakkalchilik qilish va imkoniyatlarni baholab berish talab etiladi. 
Yangi tarmoqda muvaffakiyatga erishish uchun bir qancha tavsiyalarga amal qilish 
zarur bo’ladi. 
Tavsiyalar:
1. Tavakkalchilik qilib va yaratuvchilikning dadil strategiyasidan foydalanib 
ilgorlik uchun kurashishga birinchi bosqichda galabaga erishishga xarakat qiling 
67

---

2. Texnologik jarayonni takomillashtirish, mahsulot sifatini yaxshilash 
tashabbuslarini faol kullab-kuvvatlang. 
3. «Qaldirgochlik»ning xar kanday ustunliklaridan foydalanishga xarakat qiling. 
4. Yangi istemol segmentlarini, tovarni istemolchilarga yetkazib berishning 
yangi vositalarini kidiring, faoliyatning geografik chegaralarini kengaytiring. 
5. Reklamada asosiy urguni xaridorlarni tovar bilan tanishtirishdan asta-sekin 
ularda korxona va tovar markasi xaqida yaxshi fikr paydo qilishga kuchiring. 
6. Texnologik o’zgarishlarga tez reaktsiya ko’rsating. 
7.Bozorga xaridorlar guruxini jalb etish uchun narxlarni pasaytirishdan 
foydalaning.