Namangan muhandislik pedagogika isntituti "menejment" kafedrasi ismatov r. O., Ahmedov o. T

2.7. Falaba qozonish strategiyasini belgilovchi mezon 
 
Agar strategiya kompaniyaning axvoliga mos bo’lmasa, raqobat ustunligi 
yaratilmasa, ishni yaxshilashga yaramasa - bunday strategiya g’olibona strategiya 
deyilmaydi. G’olibona strategiyaning 3 ta belgisi bo’ladi
13
: 
1) moslik darajasi mezoni; 
2) raqobat kurashida ustunlik mezoni; 
3) ishning jadalligini oshirish mezoni. 
Moslik darajasi mezoni. Yaxshi strategiya uning imkoniyatlari va intilishlari, 
ichki va tashqi omillar no’qtai nazaridan kompaniyadagi vaziyatga mos kelmas ekan,u 
shubxalidir. 
Raqobat kurashida ustunlik mezoni. Yaxshi strategiya raqobatda barqaror 
ustunlikka erishishga olib keladi. Strategiya yordamida raqobat kurashida qanchalik 
katta ustunlikka erishilsa, strategiya shunchalik kuchli va samarali bo’ladi. 
Ishlarning jadalligini oshirish mezoni. Yaxshi strategiya kompaniya ishining 
intensivligini oshiradi. Ishlarni takomillashtirishning ikkita turi o’ta muxim bo’lib, ular 
quyidagilar:
1. 
Daromadlilikning oshishi.
2. 
Kompaniyaning o’zoq kelajakdagi faolligi xamda raqobatbardoshligining 
oshishi. 
2.8. Strategiya yaratishda missiya, maqsadlar, strategiyalar birligi
Kompaniya va boshqaruvchilar strategiyani ishlab chiqish bo’yicha variantlarni 
turlicha bajaradilar.Kompaniya egasi tomonidan boshqariladigan kichik 
kompaniyalarda strategiyani ishlab chiqish norasmiy kechadi. Yirik Korxonalar 
strategiyani xar yili rejalashtirish ishlab chiqishga moyildir. Strategiyani belgilashning 
tashkiliy jarayonida boshqaruvchilar shaxsan qatnashadilar.
Strategiya ma’naviy jixatdan sog’lom bo’lishi kerak. Kompaniyaning xar bir 
xarakati axloq-odob, ma’naviyat doirasida bo’lishi lozim. Kompaniya mulkdorlar, 
xizmatchilar, xaridorlar, yetkazib beruvchilar va jamiyat oldida burchlidir. 
Kompaniyaning yetkazib beruvchilar oldidagi burchi bozor munosabatlariga quriladi. 
Kompaniya bilan yetkazib beruvchi xam sherik xam o’zaro raqibdir. SHuning uchun 
ular o’rtasidagi munosabatlar aniq belgilab olinishi lozim. 
Strategiyani ijtimoiy talablarga moslashtirish quyidagilarni nazarda tutadi: 
1.
jamiyat manfaatlari va odob meyorlari doirasida ishchanlik ko’rsatish; 
2.
ijtimoiy afzalliklar va jamiyat extiyojlariga ijobiy qarab o’z faoliyatini tartibga 
solish; 
3.
tartiblashtiruvchi meyorlar bilan ziddiyatga bormaslik uchun zarur 
xarakatlarni o’z vaqtida amalga oshirish; 
4.
aktsiyadorlar manfaati va jamiyat manfaatlari o’rtasida muvozanatni saqlash; 
5.
jamiyatda kompaniyaning fuqarolik pozitsiyasini ta’minlash. 
Tarmoqning jozibadorligi va raqobat darajasi strategiyani belgilashga katta ta’sir 
ko’rsatadi. Kompaniya strategiyasini shugullanilmagan sohaga asoslab qurish mutlaqo 
yaramaydi. Strategiya kompaniyaning yaxshi bilgan ishiga asosan qurilishi lozim. 
13
Strategic Management concepts and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland.p.62 
39

---

Strategiyada xisobga olinishi va aslida uni belgilovchi birlamchi omillarning 
oddiy modeli 5-rasmda keltirilgan. Bu omillarning o’zaro ta’siri odatda kompleks 
xarakterga ega bo’lib, tarmoq va kompaniya uchun alohida farqlanadi. 
Odatda, ichki va tashqi vaziyat o’rtasidagi farq aniq bo’lmasa, raqobatli 
ustunlikka erishilmasa, kompaniyaning faoliyati yaxshilanmagan bo’lsa, strategiyaning 
o’zi muvaffaqiyat keltirmaydi.