Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchun

Rezba kesishni mexanizatsiyalashtirish 

 

Yirik  o’lchamli  detallarga  rezьba  kesish  jarayonini  mexanizatsiyalash  hamda 

---

 

- 49 - 

buyumlarni  yig’ish,  montaj  qilish  ishlarini  bajarish  uchun  maxsus  dastakli  asboblar, 

chunonchi, elektr va pnevmatik yuritmali rezьba keskichlardan foydalaniladi. 

 

Elektr  yuritmali  rezьba  keskich  elektryuritgich, 

reduktor, reversiv  mexanizm va ko’krak tayanchidan 

tuzilgan.  Elektryuritgich  valiga  (1)  tishli  g’ildirak 

mahkamlangan  bo’lib  u  korpus  ichida  joylashgan. 

Tishli  g’ildiraklar  (2,  3,  4,  5,  6)  orqali  harakat 

shpindelga 

(7) 

uzatiladi. 

Metchikni 

teshikka 

kiritishdan  avval  uni  yaxshilab  moylanadi.  Rezьba 

keskichni teshikka qo’yilganda metchik teshik o’qiga 

perpendikulyar bo’lishi kerak. Elektryuritgichni ishga 

tushirish 

uchun 

o’ngdagi 

dastaning 

uchiga 

joylashtirilgan  ulab-uzgichning  qalpog’ini  buriladi. 

SHundan  keyin  korpus  muftasiga  bir  oz  kuch  bilan 

bosib  rezьba  kesiladi.  Ish  tugagach  asbob  korpusini 

yuqoriga  tortib,  reversiv  mexanizm  bilan  aylanish 

yo’nalishini  o’zgartiriladi.  Bunda  metchik  aylanib 

chiqa boshlaydi.  

Rezьba  kesib  bo’lingandan  keyin  uni  toza  latta  bilan  artib  sifatini  rezьbali  halqa  bilan 

nazorat qilinadi. 

Parmalash  dastgohlarida  rezьba  kesish  uchun  saqlagich  patrondan  foydalaniladi  (6-

rasm).  Berk  teshiklarga  rezьba  kesilayotgan  metchik  teshik  tubiga  qadalishi  bilan  asbob 

avtomatik  usulda  o’z-o’zidan  to’xtaydi.  Saqlagich  patronni  dastgoh  shpindeliga  oddiy  patron 

singari  quyrug’i  bilan  o’rnatib,  metchikni  patron  tsangiga  kiyma  gayka  (1)  bilan 

mahkamlanadi.  Parmalash  dastgohining  tezligini  5-8  m



min  aylanishga  sozlash  kerak. 

Elektryuritgich  ulangach  metchikning  tepishi  tekshirib  ko’riladi,  keyin  uni  moylab  rezьba 

kesiladi.  Metchikni  ruxsat  etilgan  kuchlanishga  yumaloq  gayka  (2)  yordamida  sozlanadi  va 

vint  mahkamlab  qo’yiladi.  Bunday  asboblardan  foydalanilganda  ish  unumi  dastakli  usulda 

rezьba kesishga qaraganda yuqori bo’ladi.