Namangan muhandislik pedagogika instituti

1.3. Innovatsion menejmentning maqsadlari 
Korxona innovatsion menejmentning maqsadlari firmaning vazifasi, uning falsafasi, 
an’analari va tashkilotning hayotiy davrasi bilan bog’liq. 
Zamonaviy iqtisod xo’jalik faoliyatining sub’ekti – bu korxona, kompaniya, firma, 
korporatsiya, ya’ni faoliyatning har xil turlari, sheriklar, mulkni erkin tanlovchi va davlat 
oldida belgilangan majburiyatlarga ega yuridik shaxsdir. 
Firma strategik va operativ mustaqillikka ega, ishlab chiqarish hajmlari, ishlab 
chiqarilayotgan mahsulotning turlari texnologik va tashkiliy tuzilmani belgilaydi, bozordagi 
hulq va joylashish masalalarini hal qiladi. 
U maqsadlar tuzimiga ega, ular firma rivojlanishining tashqi muhiti va ichki 
ehtiyojlarining ta’siri bilan belgilanadi. Firmaning tashqi muhit ta’siridan kelib chiqqan 
strategik maqsadlari tizimi 1.2. – rasmda namoyish qilinadi. 
Korxona innovatsion faoliyatining uning ichki ehtiyojlari nuqtai nazaridan 
maqsadlari barcha ishlab chiqarish tizimlarini yangilash hisobiga ishlab chiqarishning 
samaradorligini oshirish, ilmiy, ilmiy – texnik, aqliy va iqtisodiy salohiyatlardan samarali 
foydalanish asosida korxona raqobat afzalliklarini ko’tarishdan iboratdir. 
Sotsial maqsadlar xodimlar ish haqini oshirish, mehnat sharoitlarini yaxshilash va 
sotsial himoyalashni oshirishga qaratilgandir. 
Innovatsion maqsadlar salohiyatini yangiliklarni ishlab chiqish, patentlashtirish va 
litsenziyalashtirish bo’yicha ishlarni o’tkazish, nou – xaular, yangi sanoat namunalari, tovar 
belgilari va h.k. xarid qilish bilan bog’liqdir. 
Firmaning yangiliklarini tijoratlashtirish sohasidagi maqsadlari keyinchalik 
segmentini kengaytirish va yangi bozorlarga bostirib kirish bilan bozorda mustahkam 
holatni egallash uchun faol marketing tadqiqotlarini o’tkazishni o’z ichiga oladi. 
Innovatsion menejmentning ustuvor maqsadlari innovatsion faoliyatni faollashtirish 
asosida tashkilotni o’sishi va rivojlanishi, yangi tovarlar va yangi texnologiyalarni bozor 
tomoniga faol harakatlantirish iqtisodiy taraqqiy etish va yangi bozorlarga bostirib kirishni 
26

---

  
 
faol o’sishi uchun ishlab chiqarishni yanada ixtisoslashtirish va har tomonlama rivojlantirish 
imkoniyatlaridan foydalanishdan iboratdir. 
Tashkilotning taktik maqsadlari yangiliklarini ishlab chiqish, tadbiq etish va 
o’zlashtirish, korxonaga investitsiyalar kiritishni va moliyalashtirish, ixtisosni o’zgartirishga 
o’qitish, xodimlarni rag’batlantirish va mukofotlash, ITTKI va yangiliklarning ilmiy bazasi, 
boshqaruvning ususllari va vazifalari, yo’llari va uslublarini takomillashtirishdan iboratdir. 
 
 
 
 
                                             
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.3 rasm. Firmaning tashqi muhit ta’siridan kelib chiqqan strategik maqsadlari tizimi 
 
Tashkilotning tarkibiy maqsadlari korxona tizimchalari: ishlab chiqarishlar, ITTKI, 
xodimlar, moliyalar, marketing va menejmentni muvofiq faoliyat yuritishi bilan bog’liqdir. 
 
Innovatsion menejment maqsadlarini umumiy tasniflash quyidagi asosiy mezonlar 
bo’yicha o’tkaziladi: 
  darajasi (strategik va taktik); 
  muhit turlari (tashqi va ichki); 
  mazmuni (iqtisodiy, sotsial, siyosiy, ilmiy, texnik, tashkiliy va h.k.); 
  ustuvorligi (ustuvor, doimiy, an’anaviy, bir martali); 
  harakatlanish muddati (uzoq muddatli, o’rtacha muddatli, qisqa muddatli); 
  vazifaviy tuzilmalari (ishlab chiqarish, ITTKI, xodimlar, moliyalar, marketing, 
menejment); 
  tashkilotning mavjud bo’lish davrasining bosqichlari (vujudga kelish, o’sish, 
balog’atga yetish, pasayish va mavjud bo’lish davrasini tugallanishi). 
Davlat – siyosiy maqsadlar: ishlab chiqarishni o’sishi, byudjetga soliq, nafaqa va 
boshqa to’lovlar
Iqtisodiy maqsadlar: 
Foydalar va sotishlar 
hajmini ko’paytirish 
Sotsial maqsadlar: 
jamiyat ehtiyojlarini 
qanoatlantirish 
Tashkilot 
Huquqiy maqsadlar: 
qonunga rioya qilish va 
ijro intizomi 
Ilmiy – texnologik 
maqsadlar: 
yangicha yondashishlar 
va usullarni topish, 
yangiliklarni yaratish 
Ekologik maqsadlar: 
chiqindilar va atrof 
muhitga chiqarishlarni 
kamaytirish 
Bozor maqsadlari: 
hulqning faol 
strategiyasi yangi 
segmentlar va 
bozorlarni o’zlashtirish 
27

---

  
 
Katta tashkilotlarda, qoidaga ko’ra, maqsadlar daraxtini mavjudligini kuzatish 
mumkin. Bu holda maqsadlarning ierarxiyasi muhimdir, chunki pastda turuvchi bo’g’in 
maqsadlari yuo’orida turuvchining maqsadlariga bo’ysunadilar.