Наманган давлат университети

 
Хорижий 
инвестицияларни 
жалб қилиш 
шакллари 
Йирик хорижий
компания ва
фирмаларнинг 
шуъба 
корхоналари ва 
филиалларини 
ташкил этиш 
Концессия ва 
лизинг 
шартномалари 
тузиш 
Тендерлар 
эълон қилиш 
Эркин 
иқтисодий 
ҳудудлар 
ташкил этиш 
100% мол - мулк 
хорижий 
инвесторларга 
тегишли бўлган 
хорижий 
корхоналарни 
ташкил этиш 
Улуши қўшилиб 
қатнашиши 
орқали қўшма 
корхоналарни 
ташкил этиш 
Молиявий активларни 
сотиш ва сотиб олишни 
ташкил этиш 

---

60 
Концессия шартномалари - бу табиий бойликларни, айрим фойдали 
қазилмаларни қазиб олиш ва ўзлаштириш учун тузилган шартномалардир. 
Лизинг шартномаси чет эл инвестициялари иштирокида асбоб - 
ускуналарни, техника - технологияларни узоқ муддатга ижарага олишдир. 
Тендерлар – бу танлов асосида инвесторларнинг инвестиция 
лойиҳаларини молиялаштиришга жалб этилишидир.
Эркин иқтисодий ҳудуд - бу маълум ҳудудда чет эл инвестициялари 
эркин кириб келиши ва уларга нисбатан қатор имтиѐзлар белгиланган 
ҳудуддир. Ўзбекистон Республикасининг "Эркин иқтисодиѐт ҳудудлар 
тўғрисида"ги Қонунида эркин иқтисодий ҳудудга қуйидагича таъриф 
берилган: "Эркин иқтисодий ҳудудлар - минтақани жадал ижтимоий-
иқтисодий ривожлантириш учун мамлакат ва чет эл капиталини, истиқболли 
технология ва бошқарув тажрибасини жалб этиш мақсадида тузиладиган, 
аниқ белгиланган маъмурий чегаралари ва алоҳида ҳуқуқий тартиботи бўлган 
махсус ажратилган ҳудуддир". Эркин иқтисодий ҳудудларни ташкил этиш 
жараѐнида давлат қўллаб-қувватловчи, рағбатлантирувчи ҳамда назорат 
қилувчи сифатида бош ислоҳотчи бўлиши лозим. Давлатнинг бош ислоҳотчи 
сифатида қатнашиши хорижий тажрибасида аниқ намоѐн бўлади, масалан, 
Хитой ҳукумати 1 доллар чет эл инвестицияларини жалб этиш учун 4 доллар 
ўз маблағларини сафарбар этган. Натижада, миллий ва асосан, хорижий 
инвесторлар ҳудудларга инвестициялар кирита бошлаган, бу эса ўз 
навбатида, мамлакат иқтисодиѐтини ривожи учун пойдевор бўлиб хизмат 
қилди. Россияда яратилган эркин иқтисодий ҳудудларга Находка, 
Калининград вилояти, Санкт-Петербург шаҳри ва бошқалар киради. 
Қозоғистондаги биринчи эркин иқтисодий ҳудудлар 1991 йилда пайдо 
бўлган. Булар: Жезқозғон вилоятдаги ―Жайрен-Атасу‖, Костанай вилоятдаги 
―Лисаков‖ ва Олмаота шаҳардаги ―Отакент‖ эркин иқтисодий ҳудудларидир.
2009 йилда Навoий вилoятида ташкил этилаѐтган эркин индустриал-
иқтисoдий зoнанинг асoсий объектларидан бири сифатида Навoий шаҳри 
аэропорти базасида xалқарo ташишлар бўйича интeрмoдаль марказ қурилиши 
юзасидан катта ишлар амалга oширилди.