Namangan davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

18 - Amaliy mashg’ulot


Mavzu: Bolalarda tayanch-harakat apparatidagi patologik xolatlar va
ularning profilaktikasi
2 soat.


Nazariy tushuncha. Odam umurtqa pog’onasi kishining tik yurishiga moslashgan bo’lib, pastga qarab kengayib boradi. Umurtqa pog’onasining bo’yin, bel, ko’krak va dumg’aza qismlarida fiziologik bukilmalar bo’ladi. Bo’yin va bel qismidagi bukilmalar lordoz, ko’krak va dumg’aza qismidagi bukilmalar kifoz deb ataladi. Bu bukilmalar bola boshini Mustaqil ko’tarib yurishi, o’tira boshlashi, tik turishi va yurishidan boshlab shakllanadi.
Umurtqa pog’onasining qiyshayishi normal umurtqa pogona shaklining o’zgarishidir. Odamning umurtqa pog’onasining uch xil qiyshayishi, ya’ni lordoz (oldinga), kifoz (Orqaga) va skolioz (yonga) turlari farqlanadi.
Lorodozda umurtqa pog’ona ichkariga qiyshayadi. Ko’pincha chanoq suyagining son suyagi bilan tutashgan bugimining tug’ma chiqishi, qoringa yog’ yig’ilishi sabab bo’ladi. Umurtqalar deformatsiyalanadi va og’riydi.

Kifozda umurtqa pog’onaning u yoki bu bo’lagi Orqa tomonga qiyshaygan bo’ladi va umurtqa pog’onasi Orqa tomonga turtib chiqadi.

Ko’proq yoysimon kifoz ko’krak bo’limida uchraydi.

Skolioz to’qimalar, umurtqalarning notug’ri rivojlanishi tufayli bo’lishi mumkin. Ko’proq u o’quvchilar orasida uchraydi. Skoliozni oldini olish uchun bolalarni partada va stol atrofida tug’ri o’tirishga o’rgatish, davo fizqo’lturasi, massaj qilish, serharakat o’yinlar o’ynash, ochiq havoda sayr qilish kerak.


Ishdan maksad. Bolalarning tayanch-xarakat apparatining o’ziga xos xususiyatlari bilan tanishib chiqish. Bolalarning qaddi-qomatlari tug’ri shakllanishi va ularni oldini olish choralari bilan tanishib chiqish. Yassioyoqlikni klinik belgilari, oldini olish choralarini o’rganish.