Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya kafedrasi

Қон олиш.

Антикоагулянт сифатида 1 мл да 10 бирлик сўнгги концентрация бўлган гепарин ишлатилади. Яъни 3.8% ли натрий цитрат эритмасини (натрий лимон кислотаси, 5,5 сувли лимоннокислый натрий, 3-х замещенный, 5,5-водный) қон хужайрасига нисбатан 1:10 бўлган нисбатда ишлатиш мумкин. ЭДТА ҳам фойдали коагулянт ҳисобланади. Ишлатиш учун Рингерни калцийсиз тайёрлаб, ўрнига 10 мМ ЭДТА солинади.
Одам қони умумий усулда кўнгиллилардан олинади. (Клиник лабораторияларда ишлатиш учун ўқув қўлланма Э.А.Кост. 1975). Унча катта бўлмаган миқдорда гемолитик фаолликни аниқлаш учун бармоқдан қон олиш кифоя. Қон олишга 10 минутгача донорга ШИРИН ЧОЙНИ БУЛОЧКА билан бериш тавсия этилади, чунки бу қонни яхши чиқишини таъминлайди. Тоза пробиркага Рингер эритмасидан аникоагулянт билан бирга солинади. Донорнинг номсиз бармоғини ёки аорта бармоғини спирт билан артилади ва скарификатор билан унча катта бўлмаган тешик тешилади. Санчқи чуқурлиги 2-3 мм бўлиши ва капиллярлар кўп бўлган жойга санчилиш керак. Санчилган жойни антикоагулянт билан ювиб туриш керак ва пробиркага керакли қонни олинади (200-500 мкл.) Агар кўп миқдорда қон керак бўлса, қон билак венадан 5-10 мл стерилланган шприц ва игна ёрдамида олинади ҳамда 1 мл антикоагулянт керак бўлади.
Қуён қони қуённинг қулоқ чегарасидаги венадан олинади. Бунинг учун қуён қулоғи яхшилаб спиртда артилиб, устки жунлари спирт билан артилган олмосда олиб ташланади. ҚОн олишдан олдин жойни толуол билан артилади (қон чиқиш концентрациясини ошириш учун). Қон оқими катта ўлчамли игналарда яхши чиқади (60 Г), кичик ўлчамли игналарда бу яхши кузатилмайди. Қулоқ чегараси қулоқ супрасининг учки орқа томонидан игнанинг учи киритилиб, керакли 1-2 мл қон, 1 мл антикоагулянт солинган пробиркага олинади.
Денгиз чўчқаси қони унинг юрагидан 5 мл ли шприц ёрдамида олинади ва 1 мл аникоагулянт йиғиш керак бўлади.
Сичқон қони унинг дум қисмидан 5 мл ли шприц ёрдамида олинади, 1 мл коагулянт керак бўлади, ёки олдинги оёғидаги панжаларни биридан скарифатор ёрдамида олиш мумкин.
Қушлар қони (масалан товуқда ) қанот ости вена(катта вена орқа қанот остида жойлашган)дан худди қуён қулоғидан олингани каби қон олинади.
Амфибиялар қони (қурбақа) ва балиқлар қони денгиз чўчқасиники каби юрагидан олиш мумкин.

2.