Namangan davlat universiteti raxmatova xayrixon ashiraliyevna pedagogik diagnostika

teka – 
Bibliyalar saqlanadigan joy; karto
teka 
– yig‘ilib, tartiblangan, 
mazmun bo‘yicha ajratilgan ma’lumotlar qayd qilingan bir xil hajmdagi kartochka 
yoki varaqalar jamlangan joy; metod
ika 
– metodlar jamlanmasi.
Biroq, ayni o‘rinda shuni ham aytib o‘tish joizki, metodika faqatgina metodlar 
yig‘indisidan tashkil topmaydi. Nazariy jihatdan metodika muayyan maqsadga 
63
 
Педагогическая диагностика // https://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Pedagog/konspekt/66.php.
 
64
Метод, методология, методика, инструмент // https://studme.org/144026/psihologiya/metod_ 
metodologiya_ metodika_instrument.

---

73
erishish yo‘lida o‘qituvchi tomonidan tanlangan pedagogik faoliyat shakllari, 
metodlari va vositalarining yig‘indisidan tarkib topadi.
Metodika – aniq belgilangan maqsadga erishish yo‘lida, ma’lum 
vazifalarni bajarishda foydalaniladigan pedagogik faoliyatning tashkiliy 
shakllari, metodlari va vositalari jamlanmasi hisoblanadi.
 
Agarda metod umumiy xarakterga ega bo‘lsa, undan farqli ravishda metodika 
xususiy xarakter kasb etadi. Ya’ni, har bir metodika muayyan shaxsning 
muallifligida asoslanadi. Pedagogik va psixologik jarayonlarda ikki turdagi 
metodikalardan foydalaniladi. Ya’ni: 
1) boshqalar tomonidan ilmiy-metodik jihatdan asoslangan va pedagogik, 
psixologik tashxislash jarayonlarida muvaffaqiyatli sinovdan o‘tgan mualliflik 
metodikalari; 
2) o‘rganilayotgan mavzuning g‘oyasi, uning negizida aks etgan yo‘nalish 
mohiyati, o‘quvchilarga taqdim etiladigan o‘quv materialning mazmuni, 
tashxislanishi kutilayotgan holat (o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma, malakalari yoki 
axloqiy tarbiyalanganligi)ning o‘ziga xos jihatlarini inobatga olgan holda har bir 
o‘qituvchi tomonidan majmuaviy, tizimli ravishda qo‘llaniladigan metodikalar. 
Psixolog S.L.Rubinshteyn metodikani xususiy, yordamchi hamda muayyan 
vaqt oraliqlarida qo‘llaniladigan ilmiy-tadqiqot xarakteridagi metod deb 
hisoblaydi
65
.
Tashxislash maqsadida qo‘llaniladigan metodikalarni ishlab chiqish murakkab 
jarayondir. Turli psixologik hamda pedagogik muammolarni samarali tadqiq 
qilishga bo‘lgan ehtiyoj pedagog hamda psixologlarni mualliflik metodikalarini 
shakllantirishga rag‘batlantirdi. So‘nggi o‘n yillikda esa ham pedagogika ham 
psixologiya sohasida tashxislovchi xarakterga ega mualliflik metodikalarini ishlab 
chiqishda o‘ziga xos tajriba to‘plandi. Buning natijasida tashxislashda 
qo‘llaniladigan metodikalarni guruhlarga ajratib o‘rganish imkoniyati yuzaga 
keldi. Ayni vaqtda ular quyidagicha guruhlanmoqda: