Namangan davlat universiteti raxmatova xayrixon ashiraliyevna pedagogik diagnostika

Asosiy usullari 
32-rasm. Me’yordan og’ishning asosiy turlari 
Hayotiy tajribani 
qayta ko’rib 
chiqish 
Xarakterdagi 
salbiy nuqson-
larni yo‘qotish 
Salbiy xatti-harakat-
larning oldini olish va 
rag‘batlantirish 
Motivatsiya va o‘z-
o‘zini anglashni 
qayta ko’rib chiqish 
Qadriyatlar; 
cheklovlar;
qayta 
tayyorlanish; 
almashtirish; 
turmush 
tarzini tartibga
solish 
“Portlash”, 
xarakterni 
rekonstruksiya 
qilish 
Rag‘batlantirish
va jazolash;
raqobat; 
ijobiy nuqtai 
nazarni
shakllantirish 
Ularning afzalliki va 
kamchiliklarini qayta 
ko‘rib chiqish; o‘z-
o‘zini anglashni 
qayta yo‘naltirish;
ishontirish; salbiy 
xatti -harakatlarni 
bashorat qilish 

---

191
o‘quvchining xatti-harakatlarini qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish bilan
erishib bo‘lmaydi, pedagogik faoliyatda uning ayrim xatti-harakatlarini 
“to‘xtatish” ham talab qilinadi.
Korreksiyalashda o‘quvchining quyidagi xatti-harakatlarini “to‘xtatish”
kutilgan natijani beradi: 
O‘qituvchi tomonidan o‘z kuchining oshqora namoyish qilinishi (taqiqlovchi 
harakatlarni amalga oshirishi; o‘quvchining xulqi yuzasidan xulosani aytish; 
muayyan xulq-atvor uchun o‘quvchini jazolash; o‘rinli buyruqlar berish; qat’i 
ogohlantirish; beriladigan jazoni ifodalash; jahli chiqqanini namoyish qilish; 
aybdor o‘quvchini topish); 
ochiq-oydin taqiqlovchi ta’sir ko‘rsatish (o‘qituvchi va o‘quvchining o‘zaro 
uyg‘un xatti-harakatlari, beozor tanbeh berish, ishora bilan bildirish, o‘zini 
befarqday tutish, tstehzo yoki xayolparastlik qilish, ishonchsizlik bildirish). 
Xulqiy og‘ish nuqsonlarini korreksiyalashda, shuningdek, yordamchi 
pedagogik texnikalardan ham foydalaniladi: 
o‘quvchining ijobiy xulqini rivojlantirish uchun tashqi omillardan 
foydalanish; 
o‘quvchining individual harakatlarini qayd qilmaslik (salbiy nuqsonlar ko‘zga 
tashlanganda).
Pedagogik diagnostika va korreksiyada o‘quvchining salbiy nuqsonlarini 
bartaraf qilishda o‘quvchilar jamoasining tarbiyaviy imkoniyatlaridan foydalanish 
kutilgan natijani beradi. Korreksiyalashda o‘quvchilar jamoasi tomonidan 
ko‘rsatiladigan quyidagi tarbiyaviy ta’siri muhim ahamiyatga ega: