Namangan davlat universiteti madaniyatshunoslik

Fan yoki ilm-fan 
ilmiy metod
 bilan toʻplangan bilimlarning tartibli tizimidir
.
Fan — dunyo xaqidagi bilimlar sistemasi
, ijtimoiy ong shakllaridan biri. U yangi 
bilimlarni egallash bilan bogʻliq faoliyatni ham, bu faoliyatning mahsuli — olamning ilmiy. 
manzarasi asosini tashkil etuvchi bilimlarni ham oʻz ichiga oladi; inson bilimlarining ayrim 
sohalarini ifodalaydi. Fanning bevosita maqsadi oʻzining urganish predmeti hisoblangan 
voqelikning qonunlarini kashf etish asosida shu voqelikning jarayon va hodisalarini taʼriflash, 
tushuntirish, oldindan aytib berishdir. 
Fanning ilk kurtaklari kishilik jamiyatining paydo boʻlishi bilan boglik holda maydonga 
kelgan. Dastlabki bilimlar amaliy xarakterga ega boʻlgan. Tafakkur sistemasining kurtaklari 
mifologiya sifatida qad. Sharq va Yunonistonda paydo boʻla boshlagan. Mifologiya Fanga oʻtish 
boʻsagʻasida maʼlum bosqich vazifasini bajargan. Rivojlanish davom etishi bilan mifologiya 
oʻrnini naturfalsafa egalladi. Avestoda mifologiya va fan unsurlari bor edi.

---

147 
Taʼlim
— 
bilim
 berish, malaka va koʻnikmalar hosil qilish jarayoni, 
kishini
 hayotga va 
mehnatga tayyorlashning asosiy vositasi. Taʼlim jarayonida maʼlumot olinadi va tarbiya amalga 
oshiriladi. Taʼlim tor maʼnoda oʻqitish tushunchasini anglatadi. Lekin u faqat turli tipdagi oʻquv 
yurtlarida oʻqitish jarayonini emas, oila, ishlab chiqarish. va boshqa sohalarda maʼlumot berish 
jarayonini ham bildiradi. 
Taʼlimning mazmuni va mohiyati
jamiyatning moddiy va madaniy taraqqiyoti darajasi 
bilan belgilanadi. Ijtimoiy munosabatlar, umumiy maʼlumotga boʻlgan ehtiyoj, kishilarning 
kasbiy tayyorgarligiga, taʼlim haqidagi pedagogik gʻoyalarga qarab kishilik jamiyati 
taraqqiyotining turli bosqichlarida Taʼlimning mohiyati, metodi, tashkiliy shakllari oʻzgarib 
borgan. Taʼlim mohiyat-eʼtibori bilan dars berish jarayonini, yaʼni pedagog (oʻqituvchi) 
faoliyatini, umuman oʻquvchining bilish, oʻrganish faoliyatiga rahbarlik qilishni hamda uqish 
jarayonini, yaʼni oʻquvchi faoliyatini bildiradi.