Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

Ikki asosli kislotalar. Ikki asosli kislotalarni xossalari bir asosli kislotalarga uxshash. Bu bilan birgalikda ikki asosli kislotalar uziga xos xususiyatlarga ega. Bu xossani ikki karboksil gurux uzaro ta`siri bildiradi.

Kislotaning kuchi va ularni uzgacha xossasi karboksil guruxlar orasidagi masofaga bog’lik.

SHavel kislotasi ikki karboksil gurux birikishidan xosil bo`ladi. Manfiy induktsion effektga ega. Karboksil guruxlar uzaro uzlarini kislotalilik xossalarini kuchaytiradilar, shuning uchun shavel kislotasi bir asosli kislotalardan kuchlirok.

SHavel kislotasining xarakterli xususiyati bu - kontsentrlangan sul’fat kislota ta`sirida parchalanish xossasidir.

SHavel kislota va uning tuzlari mato buyashda ishlatiladi. Uning kal’tsiyli tuzi suvda kiyin eriydi va shu xssasidan miqdoriy analizda foydalaniladi.

Manon kislota kattik kristal xolatidagi modda. Suvda yaxshi eriydi. Ikkita karboksil gurux bir uglerod atomiga birikkan xolatiga ega, uning tuzilishi – manon kislotaning barkarorliginii belgilaydi.

Kaxrabo va glutar kislotaning HOOC(CH2)2COOH va HOOC(CH2)3COOH kizdirilganda tsiklik tsiklik angidridlarni xosil qilishi bilan kizikarli.