Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

ORGANIK BIRIKMA MOLEKULASIDAGI ATOMLARNING O’ZARO TA`SIRI.

Misollar:

1. Ta`sir ko’rsatuvchi guruhlar X = CH₃-, H-, CH₂qCH-, C₆H₅-, CH₃O-, F-, -CN bo’lganda X-CH₂COOH tarkibli bir vodorodi almashgan sirka kislotalarning suvli eritmadagi dissotsiatsiya konstantalari qanday o’zgaradi?

Echish. Kislotalarning dissotsiatsiya tenglamasini yozamiz:

Bu tenglamadan ko’rinib turibdiki, X-guruhining manfiy induktsion ta`siri -J qanchalik kuchli bo’lsa kislota anioni shunchalik barqaror va kislotaning dissotsiatsiya konstantasi shunchalik katta (ya`ni kislota shunchalik kuchli) bo’ladi. X guruhlarning induktsion ta`sirlarini hisobga olgan holda kislotalarning dissotsiatsiya konstantalarining ortib borish qatorini quyidagicha yozish mumkin (X-SH₂-COOH dagi X kar berilgan):

X-:	CH3- <	H- <	CH2qCH-	< C6H5- <	CH3O- <	F- <	-CN