Varton universitetining bir guruh olimlari tomonidan bu borada olib borilgan
tadqiqotlar bir qarashda qiziqarli tuyulishi mumkin. Tadqiqot davomida shu narsa
oydinlashdiki, reklama beruvchining nuqtai nazaridan, reklama keltirayotgan sof
foyda hisob-kitobi reklama byudjetning 54 foizi bekorga sarflanayotganini
ko’rsatar ekan.
Vanameykerning reklama uchun ketadigan foydasiz xarajatlar borasidagi fikrlari
haqiqatdan uncha yiroq emasligi o’z ilmiy tasdig’ini topgan.
1998 yilda dunyoning eng yirik reklama beruvchilari o’nligi quyidagi ko’rinishda
bo’lgan:
№
Reklama
beruvchinin
g tartib
raqami
REKLAM
A
beruvchi
kompaniya
Shtab-kvartirasi
joylashgan mamlakat
REKLAMA
byudjetining
umumiy hajmi,
$ mln.
1
Proster &
Gambl
AQSh
4747, 6
2
Unilever
Niderlandiya G’
Buyuk
Britaniya
3428,5
3.
General
Motors
SShA
3193,5
4.
Ford
Motors O
SShA
2229, 5
5.
Philip
Motors.
SShA
1980, 3
6-
Nestle
Shveystariya
1833, 0
7.
Toyota
Yaponiya
1692, 4
8.
Sony orp
Yaponiya
1337, 7
9.
Sosa-sola
So
SSHA
1327, 3
10.
Vokswagen
Germaniya
1325, 8
Reklama byudjetini ishlab chiqish jarayoni, boshqa reklama faoliyatlari kabi,
sezilarli darajada subyektiv, ijodiy elementlarni o’z ichiga oladi va ko’p jihatdan
bu jarayon uchun javobgar bo’lgan tajribali va o’z tavsifnomalariga ega
mutaxassislarning hissiyoti, “oldindan sezish” qobiliyatiga bog’liq.
Reklama byudjetini ishlab chiqish bo’yicha qabul qilingan qarorlarning
barchasini shartli ravishda ikki katta blokka bo’lish mumkin:
A. Reklamaga ajratiladigan mablag’ning umumiy hajmini aniqlash.
B. Reklama byudjeti mablag’ini uning xarajatlari moddalari bo’yicha
taqsimlash.
Reklama xarajatlari hajmini belgilaydigan asosiy omillar quyidagilardir:
reklama qilinayotgan tovarning o’ziga xosligi va yashovchanligi davrining qaysi
bosqichida ekanligi; reklama beruvchining ko’lami va qudrati; reklama
reklama uchun xarajatlari hajmiga mos keladi, degan taxmindan kelib chiqib ish
ko’radi. Reklama uchun katta hajmda xarajat qilish har doim ham yuqori samara
beravermasligiga qaramay, bunday yondashuvda o’ziga yarasha mantiq bor. Biroq
faqatgina raqobatchilarning xarajatlariga qarab o’z reklama byudjetini ishlab
chiqish uncha aqldan emas.
Reklama faoliyatini amalga oshirishda firmaning yuqori rahbarlarining
ishtiroki. Bu reklama xarajatlari ko’lamini belgilab beradigan subyektiv omillardan
biridir. Firmalarning rahbarlari, o’z ixtisosligi, tajribasi, shaxsiy tavsifnomalari
bo’yicha o’zaro farqlanishlaridan tashqari, reklamaga ham har xil munosabatda
bo’ladilar. Unga munosabat doirasi juda keng – aniq ifodalangan yoqtirmaslikdan
tortib to murojaatlar, shiorlar yozish va firma uslubini ishlab chiqishda shaxsan
ishtirok etishgacha.
Do'stlaringiz bilan baham: