Namangan davlat universiteti fiziologiya va hayot faoliyati havfsizligi kafedrasi

Siydik  ayirish  organlarining  boshqarilishi.  Siydik  ayirish  organlari  nerv  va 

gumoral  yo’l  bilan  boshqariladi.  Simpatik  nerv  tolalari  buyrak  qon  tomirlarni 

toraytirib siydik ajralishini kamaytiradi. Parasimpatik nerv tolalari esa buyrak qon 

tomirlarni kengaytirib siydik ajralishini ko’paytiradi. Bu nervlarning markazi orqa 

va  bosh  miyada  joylashgan.  Bosh  miyaning  pastki  sohasida  joylashgan  gipofiz 

bezining  orqa  bo’lagidan  sintezlangan  andidiyuretik  garmon  buyrak  egri-bugri 

kanalchalarning devoriga ta’sir etib, reabsorbsiya jarayonini kuchaytiradi va siydik 

ajralishini kamaytiradi. 

 

Qalqonsimon  bezda  sintezlangan  tiroksin  garmoni,  aksincha  reabsorbsiya 

jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini ko’paytiradi. 

 

Siydik ayirish organlari kasalliklarni va ularning oldini olish. 

Siydik  ayirish  organlarida  uchraydigan  kasalliklarga  buyrak  va  siydik 

yo’llarining yallig’lanishi hamda tosh kasalliklari kiradi. Hamda Eniurеz kasalligi 

tug`ma  yoki  hayotda  orttirilgan  bo`lishi  mumkin.  Hayotda  ortirilganlariga  sabab 

ko`pincha buyrakni, qovuqni va siydik yo`llarini shamollashi bilan bog`liq bo`ladi. 

Shuning  uchun  bolani  yo`rgaklaganda,  bеlaganda  tagini  ho`l  bo`lib  qolmaslik 

extiyot choralarini ko`rish zarur.