Namangan davlat universiteti fizika matematika fakulteti fizika kafedrasi

O‘zgarmas elektr toki qonunlari

O‘zgarmas tok qonuniyatlari dastlab VIII sinfdagi «Tok kuchi», «Elektr kuchlanish», «Elektr qarshilik», «Elektr tokning ishi», «Tokning quvvati» mavzularida o‘rganiladi. O‘rta umumiy ta’lim maktab-larning VIII sinfidan farqli o‘laroq kasb-hunar kollejlari va litseylarida elektr bo‘limini yanada ko‘proq masalalari ko‘rib chiqiladi.Ular:

–o‘zgarmas tok mavjud bo‘lishi uchun zarur sharoitlar, shunga bog‘liq holda tashqi kuchlar va bu kuchlarning ishini ifodalovchi EYuK qarab chiqiladi;

–butun zanjir uchun Om qonuni.

O‘rta umumiy ta’limda, ya’ni, fizika kursining birinchi bosqichida o‘tkazgichlarning ketma-ket va paralell ulanishi faqat sifat tomonidan o‘rganilgani uchun ikkinchi bosqich dasturiga ko‘ra bu ulanishlarning miqdoriy qonuniyatlarini o‘rganish kiritilgan. Aytib o‘tilgan masalalar zanjirning bir qismi uchun Om qonunini ham takrorlashga imkoniyat yaratadi. Sanab o‘tilgan masalalarni o‘rganish “O‘zgarmas tok qonunlari” mavzusining asosiy ta’limiy masalasini tashkil qiladi. Biroq mavzuning yangi VIII sinfda ko‘rilgan qator mavzularni (elektr toki, tok kuchi, kuchlanish, qarshilik, solishtirma qarshilik, zanjirning bir qismi uchun Om qonuni, tokning ishi va quvvati) bilmasdan muvaffaqiyatli o‘zlashtirish mumkin emas. Qaralayotgan mavzuni o‘rganish masalalari haqida gapirganda, butun zanjir uchun Om qonuni va EYuK tushunchasini bilmasdan turib elektromagnit induksiya qonunini va elektrodinamikaning qator masalalarini o‘zlashtirish mumkin emasligini nazarda tutish kerak bo‘ladi.