Namangan davlat univеrsitеti boshlang‟ich ta'lim mеtodikasi kafеdrasi

Fe‟l nisbatlari 
Fe‘l  ifodalagan  harakat  bilan  uning  bajaruvchisi  (sub‘ekti)  va  predmeti  (ob‘ekti) 
yoki  bir  necha  bajaruvchi  (sub‘ektlar)  orasidagi  munosabatning  ifodalanishi  fe‘l  nisbati 
deyiladi. Harakat bilan uning bajaruvchisi orasidagi munosabat turlicha bo‗ladi. Ma‘lum 
bir  shaklda  harakat  ega  bilan  ifodalangan  shax  syoki  predmet  tomonidan  bajariladi. 
Masalan: Bobur ota yurtidan batamom ajralganini endi astoydil his qildi (P.Qodirov). 
1. Aniq nisbat 
Bu  shakldagi  fe‘lda  harakatning  bajaruvchisi  grammatik  jihatdan  ega  vazifasini 
bajargan  shaxs  yoki  predmet  bo‗ladi.  To‗ldiruvchi  esa  harakatning  ob‘ekti  bo‗ladi. 
Gapning bunday qurilishi tilshunoslikda aktiv konstruktsiya (faol qurilma) deb yuritiladi. 
Masalan: Navoiy shiringina yasog„liq uyda tanho ishlar edi (O.). Ushbu gapda ishlar edi 
harakatning bajaruvchisi (sub‘ekti) Navoiy bo‗lib, u ega orqali ifodalangan. Harakatning 
ob‘ekti esa uyda vositali to‗ldiruvchi orqali ifodalangan.